ΆΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ

  Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ήταν ένας από τους σημαντικότερους Θεολόγους και εκκλησιαστικούς συγγραφείς του Βυζαντίου. Έζησε γύρω στα 580-662.Καταγόταν από επιφανή οικογένεια της Κωνσταντινούπολης και απέκτησε επιμελημένη παιδεία. Σε νεαρή ηλικία εντάχθηκε στην αυτοκρατορική διοίκηση και έγινε πρωτοασηκρήτης του αυτοκράτορα Ηρακλείου.Το 613/614 έγινε μοναχός σε Μονή της Χρυσούπολης. Αργότερα μετέβη στην Κωνσταντινούπολη για να αποφύγει τους Πέρσες επιδρομείς. Από εκεί το 626 μετέβη στη Βόρειο Αφρική, όπου και άρχισε τη δράση του κατά του Μονοθελητισμού και του Μονοφυσιτισμού. Το 646 μετέβη στη Ρώμη όπου και οργάνωσε εκκλησιαστική σύνοδο στο Λατερανό το 649, όπου και καταδικάστηκε ο Μονοθελητισμός.

Η δράση του αυτή στρεφόταν ενάντια στον αυτοκράτορα Κώνστα Β΄, ο οποίος διέταξε την προσαγωγή του στην Κωνσταντινούπολη, με την κατηγορία της απείθειας σε αυτοκρατορικό πρόσταγμα, της συνωμοσίας και της συμμετοχής σε στάση. Το 653 μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου δικάστηκε για αυτές τις κατηγορίες και καταδικάστηκε σε εξορία στη Βιζύη της Θράκης. Αργότερα προσήχθη άλλες δυο φορές σε δίκη και τελικά το 662 καταδικάστηκε σε εξορία στη Λαζική του Πόντου. Λέγεται μάλιστα ότι τότε υπέστη και την ποινή του ακρωτηριασμού, πράγμα αμφίβολο. Λίγο μετά την άφιξή του στην περιοχή πέθανε. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 21 Ιανουαρίου. 

Το συγγραφικό του έργο επηρέασε έντονα τη Θεολογία όχι μόνο στο Βυζάντιο αλλά και στη Δύση, όπου άλλωστε έδρασε επί μακρόν. Με το έργο του ασχολήθηκε κυρίως με την καταπολέμηση των αιρέσεων του Μονοφυσιτισμού και του Μονοθελητισμού, την ερμηνεία της Αγίας Γραφής, την υπεράσπιση του δόγματος της Χαλκηδόνος, την επεξεργασία των έργων του Ψευδο-Διονυσίου Αρεοπαγίτη και τη μυστική Θεολογία. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν τα:

• "Περί διαφόρων αποριών"
• "Πεύσεις και ερωτήσεις και εκλογαί διαφόρων κεφαλαίων απορουμένων"
• "Μυσταγωγία"
• "Σχόλια εις τον Διονύσιον Αρεοπαγίτη"
• "Κεφάλαια περί αγάπης"

Στη συνέχεια θα παραθέσουμε εν συντομία λόγους του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού περί του θέματος της αγάπης. Τα γνωρίσματα αυτής της αληθινής αγάπης κατά τον Όσιο Πατέρα είναι τα εξής:

• Η ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ: Το να αγαπάς όλους τους ανθρώπους χωρίς διάκριση όπου και να βρίσκονται, ότι και αν κάνουν,  οποιαδήποτε σχέση και αν έχουν μαζί σου.
• Η ΙΣΟΤΗΤΑ: Το να αγαπάς όλους τους ανθρώπους εξ ίσου. «Μακάριος άνθρωπος, ος πάντα άνθρωπον εξ ίσου αγαπήσαι δύναται».
• Η ΘΕΟΚΕΝΤΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ: Δεν μπορεί κάποιος να αγαπήσει πραγματικά τον πλησίον χωρίς να αγαπήσει αληθινά τον Θεόν. «Ο άγαπών τον Θεόν ου δύναται μη και πάντα άνθρωπον ως εαυτόν αγαπήσαι».
• ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ Της ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ: Η αγάπη εκδηλώνεται στην πράξη σαν μία αδιάκοπη θυσία υπέρ του άλλου. «Διότι έργον αγάπης εστί η προς τον πλησίον εκ διαθέσεως ευεργεσία».

*  *  *

"Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που ζεί την αγάπη. Αυτός που ζει τον Θεό, γιατί «ο Θεός αγάπη εστί».. η αγάπη τον εξυψώνει τόσο πολύ, «ώστε Θεόν τον άνθρωπον ποιείν, άνθρωπον δε τον Θεόν χρηματίζειν και φαίνεσθαι».
Ευτυχισμένος ο άνθρωπος που έμαθε να αγαπάει πραγματικά. Αυτός μόνον μπορεί να υπεισέλθει στο μυστήριο της θεότητος «…γιατί ο Θεός είναι καταληπτός από τον άνθρωπο μόνο με την δύναμη της αγάπης».
Αυτή η καταπληκτική δύναμη της αγάπης ανεβάζει τον άνθρωπο στον ουρανό και κατεβάζει τον Θεό στη γη μας, δίπλα μας και από πιο πολύ μέσα μας."

Σε άλλο έργο του ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής απαριθμεί πέντε αιτίες για τις οποίες παραχωρεί ο Θεός τη δυνατότητα στον διάβολο να πολεμά τους ανθρώπους:

• Πρώτη αιτία, είναι για να μάθουμε να διακρίνουμε την αρετήν από την κακίαν μέσα από την εμπειρία αυτού του πολέμου.
• Δεύτερη αιτία, είναι για να «εξαναγκαστούμε» τρόπον τινά, να προσκολληθούμε με βεβαιότητα και ακλόνητα στην αρετή.
• Τρίτη αιτία, για να μην υπερηφανευόμαστε όταν προκόπτουμε στην αρετή, αλλά να συνειδητοποιήσουμε εκ της εμπειρίας του πνευματικού αυτού αγώνα ότι κάθε προκοπή είναι δωρεά του Θεού.
• Τέταρτη αιτία, για να ταπεινωθούμε και για να συνειδητοποιήσουμε και μισήσουμε και ομολογήσουμε (εξομολόγησις) και εγκαταλείψουμε τις αμαρτίες μας, που γίνονται αιτία πειρασμών.
• Πέμπτη αιτία, για να μην ξεχάσουμε την ιδική μας ασθένεια και την του Θεού δύναμη, όταν προοδεύοντας στον πνευματικό αγώνα αξιωθούμε και φθάσουμε σε κάποιαν αρετή.

Μέσα στις πιο πάνω αιτίες διαφαίνεται η Αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπον. Ας μην ξεχνούμε ότι και οι θλίψεις και οι πειρασμοί είναι δώρα της φιλανθρωπίας του Θεού γιατί μέσα στις δοκιμασίες αυτές μπορούμε -αν το θελήσουμε- να συναντήσουμε τον πάσχοντα και σταυρωμένο Χριστό μας, και Αυτός θα μας αναστήση στην αιώνια ζωή.
Σε τελευταία ανάλυση, ο διάβολος με όλα τα τεχνάσματά του και παρ’ όλες τις μηχανουργίες του εναντίον μας, εν τούτοις αυτοκαταστρέφεται και θριαμβεύει η θεία φιλανθρωπία! Όπως η σταυρική παγίδα, που έστησε ο διάβολος στον Χριστόν, απέβη τελικά η συντριβή του ίδιου του διαβόλου και η νίκη του Ιησού, (για αυτό και ο Σταυρός είναι από τότε το φοβερότερο όπλο κατά του διαβόλου), έτσι και κάθε παγίδα που στήνει ο διάβολος και σε μας, μπορεί να αποβεί ήττα του Σατανά και αφορμή για τη σωτηρία μας. Με μία όμως απαραίτητη προϋπόθεση: ότι θα αντιμετωπίζουμε τους εκάστοτε πειρασμούς με κόψιμο του δικού μας θελήματος (δηλαδή του εγωισμού μας) και υπακοή «άνευ όρων» στο θέλημα του Θεού.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ὀρθοδοξίας ὁδηγέ, εὐσεβείας Διδάσκαλε καί σεμνότητος, τῆς Οἰκουμένης ὁ φωστήρ, τῶν Μοναζόντων θεόπνευστον ἐγκαλλώπισμα, Μάξιμε σοφέ, ταῖς διδαχαῖς σου πάντας ἐφώτισας, λύρα τοῦ Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.