ΣΤΟΝ π. ΓΕΩΡΓΙΟ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ, ΤΟΝ ΘΕΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΝΕΟΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ, ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΤΕΥΧΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟΣ

Kυκλοφόρησε τὸ νέο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ Θεολογία (τόμος 81, τεῦχος 4ο, Ὀκτώβριος-Δεκέμβριος 2010), τὸ ὁποῖο εἶναι ἀφιερωμένο στὸν π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ.

Στὸ προλογικὸ σημείωμα μὲ τίτλο «Ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, θεολόγος τῆς νεοπατερικῆς σύνθεσης», ὁ Σταῦρος Γιαγκάζογλου ἀποτυπώνει συνοπτικὰ τὶς βασικὲς ὄψεις τοῦ θεολογικοῦ προγράμματος τοῦ Ρώσου θεολόγου.
Στὸ πρῶτο κείμενο μὲ τίτλο «π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ (1893-1979). Ἕνα σύντομο βιο-ἐργoγραφικὸ σημείωμα» οἱ Matthew Baker καὶ Νικόλαος Ἀσπρούλης παρέχουν ἕνα περίγραμμα τοῦ βίου καὶ τῶν δημοσιευμένων ἔργων τοῦ Φλωρόφσκυ. Ἀκολουθεῖ σὲ ἑλληνικὴ ἀπόδοση ἕνα σημαντικὸ κείμενο τοῦ ἴδιου τοῦ Φλωρόφσκυ μὲ τίτλο «Ἡ κληρονομιὰ καὶ ὁ σκοπὸς τῆς Ὀρθόδοξης θεολογίας», στὸ ὁποῖο ἐπισημαίνεται ἡ ἀναγκαιότητα τῆς νεοπατερικῆς σύνθεσης.
Ὁ Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης Ζηζιούλας στὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ μὲ τίτλο «π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ: ὁ οἰκουμενικὸς διδάσκαλος» ἀνατέμνει βασικὲς ὄψεις (π.χ. ἐκχριστιανισμένος Ἑλληνισμός, ἡ ἀρχὴ τῆς ἐλευθερίας, ἡ Χριστολογία) τοῦ νεοπατερικοῦ παραδείγματος τοῦ Ρώσου θεολόγου.
Ὁ Michel Stavrou στὸ μελέτημα μὲ τίτλο «Τὰ ἐπιστημολογικὰ κριτήρια τῆς νεοπατερικῆς σύνθεσης τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ», περιγράφει τοὺς κεντρικοὺς ἄξονες (π.χ. ἐπιστροφὴ στοὺς Πατέρες, καθολικὴ συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας κ.ἄ.) τῆς νεοπατερικῆς πρότασης τοῦ Φλωρόφσκυ.
Στὸ κείμενο «Ἡ θεολογία τῆς Ἱστορίας στὸν π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ» ὁ Μάριος Μπέγζος ἐμφαίνει τὴ σπουδαιότητα τῆς ἱστορίας καὶ τοῦ προσωποκεντρισμοῦ στὴ θεολογικὴ σκέψη τοῦ Φλωρόφσκυ.
Ὁ Δημήτρης Μόσχος στὸ ἄρθρο του μὲ τίτλο «Τὸ ἱστορικὸ ἔργο τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ» ἀναδεικνύει τὴ βαθειὰ ἱστορικὴ συγκρότηση καὶ διαίσθηση τοῦ Φλωρόφσκυ.
Ὁ Matthew Baker στὸ ἑπόμενο μελέτημα «‘Theology reasons’-in History: Neo-Patristic Synthesis and the Renewal of Theological Rationality», ἀναδεικνύει τὴν ἔμφαση ποὺ ἀποδίδει ο Φλωρόφσκυ στὸ καθῆκον τῆς θεολογίας ὡς μιᾶς κατ᾽ ἐξοχὴν ἐκκλησιαστικῆς ἄσκησης στὸ fides quaerens intellectum ἐπὶ τῇ βάσει τῶν ἱστορικῶν γεγονότων τῆς θείας οἰκονομίας. Ἀκολουθεῖ σὲ μετάφραση ἀπὸ τὰ ρωσικὰ ἕνα παλαιὸ κείμενο τοῦ π. Γεωργίου «Ἡ προβληματικὴ τῆς ἐπανενώσεως τῶν χριστιανῶν», στὸ ὁποῖο γίνεται συζήτηση ποικίλων ὄψεων καὶ προβλημάτων σχετικὰ μὲ τὴν ἀνάγκη ἐπανενώσεως τῶν χριστιανῶν.
Ὁ Ἐπίσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς στὸ ἄρθρο του «Ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ περὶ τῶν ὁρίων τῆς Ἐκκλησίας» προσεγγίζει κριτικὰ ἐπὶ τῇ βάσει τῆς κανονικῆς παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας τὴ σχετικὴ ἐκκλησιολογικὴ ἀντίληψη τοῦ Φλωρόφσκυ.
Ἀκολουθεῖ σὲ μετάφραση καὶ σχολιασμὸ ἀπὸ τὸν π. Δημήτριο Μπαθρέλλο ἕνα κείμενο τοῦ Φλωρόφσκυ μὲ τίτλο «Ὁ διάκονος ὡς πρόβλημα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία».

Ὁ Σταῦρος Γιαγκάζογλου στὸ κείμενό του «Φλωρόφσκυ καὶ Λόσκυ. Σχόλια στὴ θεολογικὴ διαμάχη γιὰ τὸ πρόβλημα τῶν δύο Οἰκονομιῶν» συζητάει τὴ διαμάχη τῶν δύο μεγάλων θεολόγων τῆς Ρωσικῆς διασπορᾶς σὲ σχέση μὲ τὴ νομιμότητα ἢ ὄχι τῆς ἀποδοχῆς μιᾶς διακριτῆς οἰκονομίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ὁ Jaroslav Skira στὸ ἄρθρο του «Destined before the foundation of the World: Creation and Incarnation in Georges Florovsky and John Zizioulas» ἀσχολεῖται μὲ τὶς βασικὲς καὶ συχνὰ συγγενεῖς ἀντιλήψεις τῶν δύο μεγάλων θεολόγων πάνω στὴν ὀργανικὴ σχέση Δημιουργίας καὶ Ἐνσάρκωσης.
Ὁ Νικόλαος Ἀσπρούλης στὸ ἄρθρο του «‘Επόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσιν’. Ὁ διάλογος μεταξὺ Φλωρόφσκυ καὶ Bulgakov σὲ σχέση μὲ τὸν τρόπο ἀνάγνωσης τῆς Παράδοσης. Εἰσαγωγικὲς παρατηρήσεις» ἀναδεικνύει τὰ βασικὰ κριτήρια τοῦ τρόπου προσέγγισης τῆς Παράδοσης ἀπὸ μέρους τῶν δύο αὐτῶν θεολόγων τῆς Διασπορᾶς.
Στὸ ἑπόμενο μελέτημα μὲ τίτλο «Ὁ ‘χριστιανικὸς Ἑλληνισμός’ τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ καὶ οἱ Ἕλληνες θεολόγοι τῆς γενιᾶς τοῦ ᾽60», ὁ Παντελῆς Καλαϊτζίδης ἐπιχειρεῖ νὰ προσεγγίσει τὸν τρόπο ποὺ χρησιμοποιήθηκε ἀπό μερίδα Ἑλλήνων θεολόγων τῆς γενιᾶς τοῦ ’60 μιὰ ἀπὸ τὶς βασικὲς διακηρύξεις τοῦ Φλωρόφσκυ.
Ὁ Paul Gavrilyuk στὸ ἄρθρο «Ἐξελληνισμένος Χριστιανισμὸς τοῦ Harnack ἤ ‘ἱερὸς Ἑλληνισμός’ τοῦ Φλωρόφσκυ: Διερευνώντας δύο μετα-ἀφηγήσεις γιὰ τὴ σύζευξη τοῦ πρώιμου Χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ μὲ τὸν πολιτισμὸ τῆς ὕστερης ἀρχαιότητας» ἐξετάξει σὲ ἱστορικὴ προοπτικὴ τὶς μεθοδολογικὲς ὁμοιότητες τῶν προγραμμάτων τῶν δύο θεολόγων.
Ὁ Θανάσης Παπαθανασίου στὸ μελέτημά του «‘Ἔσχατος ἐχθρός καταργεῖται...ὁ Χριστός; Ὁ ‘χριστιανικὸς Ἑλληνισμός’ τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ καὶ ἡ ἱεραποστολή» ἀνιχνεύει τὶς ἐπιπτώσεις καὶ προεκτάσεις ποὺ ἔχει ἡ σχετικὴ θέση τοῦ Φλωρόφσκυ στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία διατυπώνει καὶ ἐκφράζει τὸ μήνυμά της, ὅταν ἀνοίγεται στὸν κόσμο.
Ὁ π. Κωνσταντῖνος Νευροκοπλῆς στὸ ἄρθρο τοῦ «Homo Hypostasis: Τὸ ὑπόδειγμα τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἀθωνίτου κατὰ τὸν π. Γ. Φλωρόφσκυ» προσφέρει μὲ βάση τὸ προλογικὸ τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ στὴν α΄ ἔκδοση τοῦ βίου τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ μιὰ πρωτότυπη πρόταση γιὰ μία ἀσκητικὴ τῆς θεολογίας.
Στὴ συνέχεια ἀκολουθεῖ ἀπὸ τοὺς Matthew Baker καὶ Νικόλαο Ἀσπρούλη ἕνα παράρτημα μὲ τὴν πληρέστερη διεθνῆ δευτερογενῆ βιβλιογραφία πάνω στὸ ἔργο τοῦ Φλωρόφσκυ.

Στὴ στήλη Παρεμβάσεις ὁ Ἀριστοτέλης Παπανικολάου στὸ κείμενο τοῦ «Παράδοση ἢ πολιτικὴ ταυτότητα; Ὁ ρόλος τῆς ‘Δύσης’ στὴ σύγχρονη ὀρθόδοξη θεολογία» ἐξετάζει τὸ ρόλο ποὺ διαδραματίζει ἡ ἔννοια τῆς Δύσης στὴ μεθοδολογία τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας. Στὸ τελευταῖο ἄρθρο τοῦ ἀφιερώματος μὲ τίτλο «Personalistic Dimensions of Neo-Patristic Synthesis and Modern Search for New Subjectivities» ὁ Sergey Horujy διερευνᾶ τὶς προεκτάσεις τῆς θεολογικῆς πρότασης τοῦ Ρώσου θεολόγου στὸ χῶρο τῆς φιλοσοφικῆς ἀνθρωπολογίας.
Τὸ ἑπόμενο τεῦχος τῆς Θεολογίας (1/2011) μὲ θέματα ποικίλης ὕλης θὰ κυκλοφορήσει τὸν προσεχῆ Ἀπρίλιο.