Διάλεξη του καθηγητή της Οξφόρδης Κάλλιστου Γουέαρ στη Βοστώνη

ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο διακεκριμένος καθηγητής της Ορθόδοξης Θεολογίας από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης της Αγγλίας, Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Γουέαρ, έδωσε διάλεξη στο Μαλιώτειο Πολιτιστικό Κέντρο με θέμα «η Θεϊκή Ευσπλαχνία και η Εμπορία Ανθρώπων». Τη διάλεξη διοργάνωσε ο Οργανισμός «Το Οραμα της Αγίας Αικατερίνης», τον οποίο ίδρυσε και προεδρεύει η πρεσβυτέρα Κυριακή Φιτζέραλντ.
Τον Μητροπολίτη Κάλλιστο σύστησε στο ακροατήριο ο νέος πρόεδρος του Ελληνικού Κολεγίου και της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης π. Χριστόφορος Μητρόπουλος. Η πρεσβυτέρα Κυριακή Φιτζέραλντ αναφέρθηκε στους σκοπούς του Οργανισμού, ο οποίος ασχολείται με το θέμα του ρόλου των γυναικών στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Η πρεσβυτέρα Φιτζέραλντ έχει ασχοληθεί διεξοδικά με το ζήτημα των Διακονισσών στην Εκκλησία. Τους παρευρεθέντες καλωσόρισε και ο κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής Δημήτρης Σκέδρος.
Ο Μητροπολίτης Κάλλιστος Γουέαρ είναι προσήλυτος στην Ορθοδοξία από τον Αγγλικανισμό. Γνώρισε την Ορθοδοξία στην ηλικία των 17 ετών όταν μπήκε τυχαία σ’ ένα Ρωσικό Ορθόδοξο Ναό στο Λονδίνο όπου έτυχε να γίνεται Αγρυπνία. Ο διάκοσμος του ναού, το θυμίαμα, η ψαλμωδία, η μυσταγωγία και η κατάνυξη στάθηκαν αφορμή για τα πρώτα σκιρτήματα της καρδιάς του για την Ορθοδοξία. Ρώτησε, έμαθε, διάβασε, ενημερώθηκε και έπειτα από παρέλευση έξι ετών μεταστράφηκε στην Ορθοδοξία. Πήγε στο ιερό νησί της Πάτμου όπου διδάχθηκε την ελληνική γλώσσα την οποία γνωρίζει άριστα και κάνει αναφορές στα κείμενα της Αγίας Γραφής, αλλά και στα συγγράμματα των πατέρων στην Ελληνική από τα πρωτότυπα κι όχι από μεταφράσεις.
Στην ομιλία του είπε, ανάμεσα στα άλλα, πως «η έκφραση Θεϊκή Ευσπλαχνία μπορεί να κατανοηθεί κατά δύο τρόπους, κάθετο και οριζόντιο. Κατά τον κάθετο τρόπο σκεφτόμαστε τον Ευσπλαχνικό Θεό ο Οποίος ήλθε από τον Ουρανό κάτω στη Γη σε μας. Κατά την οριζόντιο αντιληπτική καταλαβαίνουμε την ευσπλαχνία του ένα προς τον άλλον».
Υπογράμμισε ότι «η αγάπη του θεού εκφράστηκε δια του Ιησού Χριστού πάνω απ’ όλα με την ενανθρώπησή Του, τον θάνατό του επί του σταυρού, την ανάστασή του και τη συνεχή παρουσία του στην Εκκλησία», ενώ υπογράμμισε πως «σήμερα θα επικεντρωθώ περισσότερο στην οριζόντια διάσταση της ευσπλαχνίας και πιο συγκεκριμένα στη Θεϊκή Ευσπλαχνία και στην αποκατάσταση της ανθρώπινης εικόνας».
Εκανε αναφορά στον Αγιο Ισαάκ τον Σύρο, ο οποίος κάποτε ρώτησε «τι είναι μία ευσπλαχνική καρδία» και απάντησε πως είναι «μία καρδιά πυρακτωμένη για ολόκληρη τη δημιουργία, για την ανθρωπότητα, για τα πουλιά, για τα ζώα, για τους δαίμονες και για όλα όσα υπάρχουν, ακόμα και για τα φίδια και τους σκορπιούς» και υπογράμμισε ότι «η πυρακτωμένη καρδιά νοιάζεται ακόμα και για άλογα ζώα και για τους εχθρούς της αλήθειας». Είπε ακόμα, ότι «η ευσπλαχνία είναι συμπεριληπτική, αγκαλιάζει όλα και όλους, την όλη δημιουργία».
Η ανθρώπινη ευσπλαχνία είναι μία ζωντανή αντανάκλαση αυτό που σηματοδοτεί να είναι κανείς πρόσωπο, «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση Θεού». Ο Μητροπολίτης Κάλλιστος τόνισε πως «χωρίς ευσπλαχνία δεν είμαστε αληθινά ανθρώπινοι, είμαστε υπάνθρωποι».
Σε άλλο σημείο, είπε: «τι είναι το ανθρώπινο πρόσωπο και η εικόνα του Θεού και η ποιότητα της ευσπλαχνίας. Πρέπει όμως πρώτα να ρωτήσουμε τι εννοούμε με τη φράση κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση Θεού». Υπογράμμισε πως «εμείς οι άνθρωποι είμαστε μυστήριο για τους ίδιους μας τους εαυτούς» και διερωτήθηκε «ποιος είμαι, τι είμαι; Τα όρια του ανθρώπινου προσώπου είναι πολύ διευρυμένα. Επεκτεινόμαστε στο άπειρο και στην αιωνιότητα. Καθώς ο Θεός είναι πάρα από την δική μας κατανόηση, έτσι και το ανθρώπινο πρόσωπο κατ’ εικόνα Θεού είναι πέρα από την κατανόηση μας. Εμείς οι Ορθόδοξοι αρεσκόμαστε να ομιλούμε για την αποφατική Θεολογία, αλλά πρέπει να εξισορροπούμε με την καταφατική ανθρωπολογία». Πρόσθεσε πως «αυτή η καταφατική ανθρωπολογία επεκτείνεται ιδιαίτερα στο τι σημαίνει κατ’ εικόνα και ομοίωση. Θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο εκδοχές: Η μία είναι κατ’ εικόνα Χριστού και η άλλη είναι κατ’ εικόνα της Τριάδος». Εξήγησε πως «η έκφραση κατ’ εικόνα Θεού μπορεί να εννοεί κατ’ εικόνα Χριστού του Υιού και Λόγου του Θεού. Οπως ο Χριστός είναι ο Λόγος εμείς οι άνθρωποι κατ’ εικόνα Χριστού είμαστε λογικοί. Εχομε κρίση, οργανωμένη σκέψη και συνοχή στην ομιλία μας. Λαμβάνομε αποφάσεις, έχομε συνειδός, διακρίνομε το καλό από το κακό, όλα αυτά συμπεριλαμβάνομε στην Θεϊκή εικόνα».
Ο Μητροπολίτης Κάλλιστος σε άλλο σημείο υπογράμμισε πως «ο άνθρωπος όντας η ζωντανή εικόνα του Θεού είναι ο Βασιλιάς της Δημιουργίας καθ’ ομοίωση του Θείου Βασιλιά της κτίσης» και συμπλήρωσε «ας μη ξεχνούμε την βασιλική ιδιότητα που έχομε εμείς οι άνθρωποι». Πρόσθεσε πως «η μεγαλύτερη αποτυχία είναι να μας κάνει κάποιος να ξεχάσουμε πως είμαστε κατ’ εικόνα Θεού».
Σε άλλο σημείο υπενθύμισε πως «ο άνθρωπος είναι ο ιερεύς της Δημιουργίας. Αυτό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από την υπόλοιπη έμβια ζωή είναι η δυνατότητά του να ευλογεί τον Θεό. Η Ευχαριστία είναι η υπέρτατη πράξη με την οποία ο άνθρωπος γίνεται Ευχαριστιακό ον και προσφέρει τον κόσμο πίσω στο Θεό. Τα προσφερόμενα δώρα είναι μεταμορφωμένα, τα σταφύλια μεταμορφωμένα σε οίνο και το σιτάρι μεταμορφωμένο σε άρτο».
Ανέφερε επίσης, πως «ο Θεός είναι προσωπικός και διαπροσωπικός». Αργότερα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση από το ακροατήριο, αναφορικά με τον διάβολο και τι θα γίνει στο τέλος, ο Μητροπολίτης Κάλλιστος είπε, πως «δεν ξέρομε τι σχέδια έχει ο Θεός για τον διάβολο» και υπενθύμισε πως «ακόμα και ο διάβολος είναι δημιούργημα του Θεού».
Απαντητικά σε άλλη ερώτηση για την ελευθερία του ανθρώπου, επικαλέστηκε τη γνώμη του Πωλ Ευδοκίμωφ ο οποίος έχει πει πως «ο Θεός μπορεί να κάνει τα πάντα, εκτός από το να μας αναγκάσει να τον αγαπούμε». Τόνισε ότι «κανένας άνθρωπος δεν είναι άχρηστος, όλοι έχουν αξία, γι’ αυτό πρέπει να αγαπούμε όλους τους ανθρώπους».