Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός «Τον Πάπα να Καταράσθε διότι αυτος είναι η αιτία του κακού». “Φεύγετε τους παπικούς ως φεύγει τις από όφεως» Άγιος Μάρκος Ευγενικος

 «Τον Πάπα να καταράσθε, αυτός θα είναι η αιτία του κακού»
(ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ)
«Φεύγετε τούς Παπικούς ως φεύγει τις από όφεως
και από προσώπου πυρός»
(ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ)
«Ει Μοναχοί εισίν τινές εν τοις νυν καιροίς, δειξάτωσαν
επί τοις έργοις. Έργον δε Μοναχού εστίν μηδέν ανέχεσθαι καινοτομείσθαι το Ευαγγέλιον»
( ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ)

«Τον Πάπα να καταράσθε, αυτός θα είναι η αιτία του κακού»
(ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ)

Άγιος Μάρκος Ευγενικός - ο υπέρμαχος της Ορθοδοξίας

Ο ΑΣΤΗΡ ΤΗΣ ΕΦΕΣΟΥ   Ο ΥΠΕΡΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ

 

Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΟΥ

       Εφέτος κλείνουν 560 έτη από την κοίμηση του εν αγίοις πατρός ημών και ομολογητού Μάρκου αρχιεπισκόπου Εφέσου του Ευγενικού .
       Ο άγιος Μάρκος (κατά κόσμο Εμμανουήλ), εγεννήθη από ευσεβείς γονείς το 1392 εις την βασιλίδα των πόλεων, Κωνσταντινούπολιν. Ο πατέρας του ωνομάζετο Γεώργιος και ήτο αρχιδικαστής, σακελλίων και διάκονος της Μεγάλης Εκκλησίας, η μητέρα του ωνομάζετο Μαρία και ήτο θυγατέρα του ευσεβούς ιατρού Λουκά.
       Αμφότεροι οι γονείς προσπάθησαν και επέτυχαν να αναθρέψουν τον μικρό Εμμανουήλ εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Αλλά ο θάνατος του πατρός του άφησε αυτόν και τον μικρότερό του αδελφό Ιωάννη ορφανούς εις νεαρά ηλικία.
       Τα πρώτα γράμματα ο άγιός μας τα εδιδάχθη από τον πατέρα του Γεώργιο, ο οποίος είχε μία ονομαστή ιδιωτική σχολή. Μετά τον θάνατον του πατρός του η μητέρα του τον έστειλε να μαθητεύεση εις τους πλέον φημισμένους διδασκάλους της εποχής του, τον Ιωάννη   Χορτασμένο (κατόπιν Ιγνάτιο Μητροπολίτη Σηλυμβρίας) και τον μαθηματικόν και φιλόσοφον Γεώργιον Γεμιστόν Πλήθωνα. Μεταξύ των συμμαθητών του ήτο και ο μετ έπειτα άσπονδος εχθρός του Βησσαρίων ο καρδινάλιος. 
 

ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΟΣ

        Όταν ο νεαρός Εμμανουήλ τελείωσε τας σπουδάς του, ανέλαβε την διεύθυνση της πατρικής σχολής και εις σύντομο χρονικό διάστημα ανεγνωρίσθει ως ένας από τους πλέον λαμπρούς διδασκάλους της ψυχορραγούσης πόλεως. Μεταξύ των μαθητών του, που διέπρεψαν αργότερον, ήσαν ο Γεώργιος Γεννάδιος Σχολάριος,-ο πρώτος μετά την πτώσιν της Πόλεως Πατριάρχης-, ο Θεόδωρος Αγαλλιανός, ο Θεοφάνης Μητροπολίτης Μηδείας και ο αδελφός του Ιωάννης ο Ευγενικός.
       Αλλά ο θείος έρως δεν άφησε τον Εμμανουήλ να παρασυρθεί από την γεμάτη υποσχέσεις λαμπρά καριέρα του διδασκάλου, ούτε οι λίαν φιλικές σχέσεις του με τον αυτοκράτορα τον εμπόδισαν να απαρνηθεί τον κόσμο και να καταφύγει εις την νήσον των Πριγκιποννήσων Αντιγόνη, πλησίον του φημισμένου ασκητού Συμεώνος. Εκεί έμεινε αγωνιζόμενος πνευματικώς επί δύο έτη και μετά, κατόπιν των τουρκικών επιδρομών εις τας νήσους, ήλθε με τον γέροντά του εις την περίφημο τότε Μονή του Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων, εις την Κωνσταντινούπολιν.
       Ο μοναχός Μάρκος συνέχισε και εις την νέαν μετάνοιά του την σκληράν ασκητικήν ζωήν. Εις την μονήν των Μαγγάνων, ο άγιος Μάρκος συνέθεσε σχεδόν τα περισσότερα από τα 100 έργα του που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερον. Ιδιαιτέρως σημαντικά είναι τα έργα που έγραψε εναντίων των λατινοφίλων αντιπάλων του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, τον οποίον εσέβετο πολύ και τον είχε ως πρότυπο του. Εις την Μονήν αυτήν ο Μάρκος έλαβε και το χρίσμα της ιεροσύνης, κατόπιν πιέσεως, διότι ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του ανάξιο δια τέτοιον υψηλόν λειτούργημα. Σύντομα δε απέκτησε και φήμη καλού πνευματικού, δι,αυτό πολλοί κληρικοί και λαϊκοί έγραφον εις τον άγιον ζητώντες την γνώμη του επί διαφόρων ζητημάτων.

ΕΙΣ ΤΗ ΣΥΝΟΔΟΝ ΤΗΣ ΦΕΡΡΑΡΑΣ

        Το 1436 και ενώ ακόμη ήτο ιερομόναχος ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας τον διορίζει ως αντιπρόσωπο του εις την συγκληθείσαν σύνοδον δια ένωσιν των εκκλησιών. Το ίδιον έτος ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης ο Παλαιολόγος τον αναγκάζει να δεχθεί τον Μητροπολιτικόν θρόνον της Εφέσου που είχε χηρεύσει εκείνον τον καιρόν.
       Ο αυτοκράτωρ δείχνει την μεγάλη εκτίμηση που έτρεφε εις τον άγιον Μάρκον διορίζοντάς τον γενικόν έξαρχον της συνόδου. Ούτως ο άγιος ηναγκάσθη να ακολουθήσει τον Πατριάρχη και την λοιπήν αντιπροσωπία εις την Ιταλία.
       Ο άγιος Μάρκος πήγε στην σύνοδον με τας καλυτέρας προθέσεις και έδειξε την διαλλακτικότητά του με τον λόγο που συνέθεσε δια τον πάπαν, προτού ακόμη αρχίσουν αι εργασίαι της συνόδου εις την Φερράραν. Μερικοί μάλιστα Ορθόδοξοι αντιπρόσωποι παρεξήγησαν τον Μάρκον δια την διαλλακτικότητα του ύφους του εις τον διάλογο με τον καρδινάλιο Κεσσαρίνι, και απήτησαν όπως εις το εξής ομιλεί ο Βησσαρίων, Μητροπολίτης Νικαίας.
       Το πρώτο θέμα των συζητήσεων ήτο το καθαρτήριο πυρ. Του Βησσαρίωνος αδυνατούντος - λόγω ανεπαρκούς θεολογικής καταρτίσεως - να ομιλήσει, ομίλησε δια τους Ορθοδόξους ο άγιος Μάρκος, εκφωνήσας επί του θέματος τέσσαρες αντιρρητικούς λόγους.
       Αι κρυστάλλιναι ορθόδοξοι απόψεις, ως επαρουσιάσθησαν από τον άγιο μας, ενθουσίασαν τον αυτοκράτορα, ο οποίος προσέβλεπε εις τον Μάρκον ως τον μόνον Ορθόδοξο θεολόγο που ηδύνατο να απαντά ευχερώς εις τους λόγους των παπικών. Αλλά ο περί τα θεία άσχετος βυζαντινός αυτοκράτωρ ήλπιζε ότι αι ορθόδοξοι απόψεις θα επεκράτουν, μη γνωρίζων ότι οι παπικοί θα επέμεναν αμετακίνητοι εις τας πλάνας των. Δι΄αύτόν τον λόγο, όταν είδε ότι η παράλογος επιμονή των λατίνων θα ναυαγούσε τον πολιτικό του σκοπό - ήτοι την ένωση των δύο εκκλησιών και την εξ αυτής αναμενόμενη παπική βοήθεια δι αντιμετώπισιν  των Τούρκων - άρχισε να πιέζει τους Ορθοδόξους να ακολουθήσουν μία ηπιότερη η καλύτερα ενδοτική γραμμή.

Η ΨΕΥΔΟΕΝΩΣΙΣ

       Οι λατίνοι άρχισαν να εφαρμόζουν την γνωστή τακτική των ψιθύρων, ψευδών και εκβιασμών, και ούτω κατ εκείνη την εποχή διένειμαν εις την Φερράραν εκατοντάδας φυλλαδίων, τα οποία περιείχαν 54 αιρετικές δοξασίας των Ορθοδόξων!!! Βλέποντας την κατάσταση να χειροτερεύει εις βάρος των Ορθοδόξων, δύο εκ των εγκρίτων μελών της Βυζαντινής αντιπροσωπείας, ο Μητροπολίτης Ηρακλείας Αντώνιος, πρώτος τη τάξει Μητροπολίτης του Οικουμενικού θρόνου και ο αδελφός του Μάρκου Ιωάννης, προσπάθησαν να αποδράσουν από την Φερράραν, αλλά ημποδίσθησαν από τον αυτοκράτορα. Και επειδή ο Ιωάννης συνοδευόταν μέχρι τον λιμένα από τον αδελφό του, ο αυτοκράτωρ και ο Πατριάρχης φοβούμενοι τυχόν άλλας απόπειρας αποδράσεως - εν συνεννοήσει μετά των παπικών - μετακίνησαν τις εργασίες της συνόδου από την Φερράραν, που ήτο πλησίον της θαλάσσης, εις την Φλωρεντία.
       Όταν δε επανήρχισαν αι εργασίαι της συνόδου ο Εφέσου ήτο ο κύριος ομιλητής των Ορθοδόξων. Αι σαφείς όμως απαντήσεις του και αι ανατροπαί των λατινικών κακοδοξιών προκάλεσαν το μένος των λατινοφρόνων Ορθοδόξων, οι οποίοι με την σιωπηρά συγκατάθεση και ανοχή του αυτοκράτορος προσπάθησαν να διαβάλουν τον άγιο Μάρκο, κυκλοφορούντες μάλιστα και την είδηση ότι ο Εφέσου είχε τρελαθεί. Εις μίαν δε συνεδρίαση της Ορθοδόξου αντιπροσωπείας, όταν ο Μητροπολίτης Εφέσου απεκάλεσε τους παπικούς «αιρετικούς» οι Μητροπολίτες Λακεδαίμονος και Μυτιλήνης ύβρισαν τον άγιο και προσπάθησαν να τον κτυπήσουν.

Ο ΕΦΕΣΟΥ ΜΑΡΚΟΣ ΔΕΝ ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ

        Διαπιστώνων ο άγιος ότι όλες οι προσπάθειές του να πείσει τους Ορθόδοξους να μην προχωρήσουν εις την ένωση - γενόμενοι θύματα των παπικών - ήσαν μάταιοι, απεσύρθη από του να συμμετέχει ενεργώς εις τας εργασίας της συνόδου.
      Τελικώς την 5 Ιουλίου 1439 υπεγράφη η ένωση και ως αναφέρει ο Συρόπουλος οι περισσότεροι Ορθόδοξοι αντιπρόσωποι υπέγραψαν χωρίς την θέληση των και φοβούμενοι τον αυτοκράτορα. Όταν δε ο πάπας ηρώτησεν εάν υπέγραψε ο Μάρκος και έλαβε απάντηση αρνητική είπε προφορικώς «λοιπόν, εποιήσαμεν ουδέν».Ο υπερόπτης και δεσποτικός πάπας ζήτησε ανερυθριάστως από τον άβουλο βυζαντινό αυτοκράτορα, όπως στείλει τον Μάρκον εις αυτόν δια να τον δικάσει ενώπιον συνοδικού δικαστηρίου, αλλ' ευτυχώς ο αυτοκράτωρ ηρνήθη.
       Αργότερα όμως παρεκάλεσε τον Μάρκον, αφού είχε πάρει προφορικές διαβεβαιώσεις δια την ασφάλειάν του από τον πάπα, να εμφανισθεί ενώπιον του ποντίφικα και να εξηγήσει την στάση του. Ο Μάρκος υπακούοντας εις το αυτοκρατορικό πρόσταγμα επήγε εις τον πάπαν. Μάταια όμως προσπάθησε ο αρχιαιρεσιάρχης της δύσεως να τον πείσει να δεχθεί την εκτρωματική ένωση. Όταν δε είδε ότι ο Μάρκος έμεινε αμετακίνητος εις τας απόψεις του, κατέφυγε εις εκβιασμούς και απείλησε ότι θα καταδίκαζε τον άγιό μας ως αιρετικό. Αλλ΄ ο άγιος Μάρκος μη πτοηθείς απήντησε μετά παρρησίας λέγων. «Αι σύνοδοι κατεδίκαζον τους μη πειθωμένους τη Εκκλησία, αλλ' εις δόξαν τινά εναντίον αυτής ενισταμένους και ταύτη κηρύττοντας και υπέρ αυτής αγωνιζόμενους, διό και αιρετικούς εκάλουν αυτούς...Εγώ δε ου κηρύττω ιδίαν μου δόξαν ουδέ τι εκαινοτόμησα, ουδέ υπέρ αλλοτρίου τινός δόγματος και νόμου ενίσταμαι, αλλ' εις την ακραιφνή δόξαν, τηρώ εμαυτόν».

Ο ΛΑΟΣ ΕΠΙΔΟΚΙΜΑΖΕΙ ΤΟΝ ΜΑΡΚΟΝ

       Μετά την προδοτική ένωση της Φερράρας - Φλωρεντίας οι Βυζαντινοί εγκατέλειψαν την Ιταλίαν δια την επιστροφήν των εις την πολιορκουμένην Πόλιν. Ο αυτοκράτωρ παρέλαβε τον άγιον Μάρκον εις το αυτοκρατορικόν πλοίον. Ύστερα από ταξίδι τριών και ήμισυ μηνών έφθασαν τελικώς εις την Κωνσταντινούπολιν. Εκεί οι κάτοικοι εδέχθησαν με αισθήματα εχθρικά και απεδοκίμασαν τους υπογράψαντας την ένωση, αλλ' επεδοκίμασαν και ετίμησαν τον άγιόν μας και ως αναφέρει ο υβριστής του γραικολατίνος επίσκοπος Μεθώνης Ιωσήφ «ο Εφέσου είδε το πλήθος δοξάζων αυτόν ως μη υπογράψαντα και προσεκύνουν αυτώ οι όχλοι παθάπερ Μωϋσεί και Ααρών και ευφήμουν αυτόν και άγιον απεκάλουν»( PG 159, 992).
       Ο απλός λαός του Θεού προσέβλεπε εις τον άγιον Μάρκον ως τον μόνον ιεράρχη που είχε το θάρρος και την ικανότητα να υπερασπίσει την Ορθόδοξον πίστη του. Εγνώριζεν ήδη ότι αρκετοί που υπέγραψαν την ένωση είχαν δωροδοκηθεί από τον πάπα, ενώ τα χέρια του Μάρκου ήταν καθαρά. Όταν ο αυτοκράτωρ απεφάσισε να πληρώσει τον πατριαρχικό θρόνο, έστειλε αντιπροσώπους του εις τον άγιον Μάρκον παρακαλών αυτόν να δεχθεί το υψηλόν αξίωμα του Πατριάρχου, αλλ' ο άγιός μας ηρνήθη.

Η ΦΥΛΑΚΙΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΛΗΜΝΟΝ

        Την 4^ην Μαΐου 1440 ο άγιος Μάρκος ηναγκάσθη να δραπετεύσει από την Βασιλεύουσαν, διότι εκινδύνευε η ζωή του, και να πάει εις την μητροπολιτική του περιφέρεια, την Έφεσον που ήτο κάτω από τους Τούρκους. Εκεί αφού εποίμανεν έπ' ολίγον το λογικόν του ποίμνιον ηναγκάσθη πάλιν, τώρα υπό των Τούρκων και των ενωτικών, να εγκαταλείψει την Έφεσον και εμπήκεν εις πλοίον που επήγαινεν εις το Άγιον Όρος, όπου απεφάσισε να διέλθει τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του. Όταν όμως το πλοίον έκαμε σταθμό εις την Λήμνο ο άγιος ανεγνωρίσθει και αμέσως συνελήφθη, κατόπιν αυτοκρατορικής εντολής και εφυλακίσθη εκεί επί διετία. Κατά την διάρκεια της φυλακίσεώς του υπέφερε πολύ, αλλά ως έγραψε εις τον ιερομόναχο Θεοφάνη τον εν Ευβοία «ο λόγος του Θεού και η της αληθείας δύναμης ου δέδεται, τρέχει δε μάλλον και ευοδούται, και οι πλείονες των αδελφών τη εμή εξορία θαρρούντες βάλλουσι τοις ελέγχοις τους αλιτηρίους και παραβάτας της ορθής πίστεως...».
       Από την Λήμνο ο άγιος εξαπέλυσε την περίφημο εγκύκλιο επιστολή του προς τους απανταχού της γης και των νήσων ευρισκομένους Ορθοδόξους Χριστιανούς. Με αυτήν ελέγχει αυστηρώς τους Ορθοδόξους εκείνους που απεδέχθησαν την ένωσιν και με αδιάσειστα στοιχεία αποδεικνύει ότι οι λατίνοι είναι καινοτόμοι και δι' αυτό λέγει : «ως αιρετικούς αυτούς απεστράφημεν, και δια τούτο αυτών εχωρίσθημεν». Καλεί δε ο άγιος τους πιστούς να αποφεύγουν τους ενωτικούς, διότι αυτοί είναι «ψευδαπόστολοι και εργάται δόλιοι».

ΣΥΝΕΧΙΣΗΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΝΗ ΜΑΓΓΑΝΩΝ

       Μετά την αποφυλάκισίν του άγιος Μάρκος πιεζόμενος υπό της ασθενείας του δεν ηδυνήθη να αποσυρθεί εις το Άγιον Όρος, αλλ' επέστρεψεν εις την εν Κωνσταντινουπόλει μονήν του, όπου εγένετο δεκτός μετά τιμών ως άγιος και ομολογητής υπό του πιστού λαού. Από το μοναστήριον του Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων ο νέος ομολογητής διηύθυνε τον αγώνα κατά των ενωτικών, γράφων επιστολάς εις μοναχούς και κληρικούς ενθαρρύνων αυτούς να κρατούν την ορθή πίστη και να μη συνεργάζονται μετά των ενωτικών.
       Οι διωγμοί, αι εξουδενώσεις και αι πιέσεις επεδείνωσαν την κατάσταση της υγείας του οσίου πατρός, και ούτω την 23^ην Ιουνίου τω 1444, αφού είχε καλέσει πλησίον του τα πνευματικά του τέκνα και ανέθεσε εις τον Γεώργιον Σχολάριον την αρχηγίαν του ανθενωτικού αγώνος, απεδήμησεν εις Κύριον. Ήτο δε τότε 52 ετών.

ΤΙΜΑΙ ΑΓΙΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟΝ ΤΟΥ

        Ο πιστός λαός του Κυρίου απορφανισθείς, εθρήνησε πολύ δια την απώλειαν του πνευματικού του πατέρα. Ο δε Γεώργιος Σχολάριος, εξεφώνησεν επικήδειον λόγον εις τον οποίον ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ο όσιος «εν ιερεύσει διέπρεψεν, εν αρχιερεύσιν διέλαμψεν, ήθλησεν υπέρ της Εκκλησίας πάνυ καλώς αδάμαντος στερεώτερος ώφθη προς την μετάθεσιν...νυν γυμνή τη ψυχή της μακαριότητος εμφορείται ήν επέγνω καλώς και λαβείν εντεύθεν εσπούδασε την εν Χριστώ κεκρυμμένην ζήσας ζωήν και σύνεστι τοις ιεροίς διδασκάλοις της πίστεως, πάντων είνεκα δίκαιος ών εκείνοις συντάττεσθαι». Πνευματικός καρπός του αγίου είναι οι δύο άγιοι μαθηταί του Πατριάρχαι Κωνσταντινουπόλεως Γεννάδιος και Διονύσιος.
       Αμέσως μετά την οσίαν κοίμησίν του ο Μάρκος ετιμήθη ως άγιος και ομολογητής.
       Αυτό μαρτυρεί με πόνο και ο σύγχρονος και άσπονδος εχθρός του Ιωσήφ, ουνίτης επίσκοπος Μεθώνης, λέγων, «ώσπερ πολλούς μεν και άλλους, και τον καλούμενον Παλαμάν, και τον Εφέσου Μάρκον, ανθρώπους ούτ' άλλως φρενήρεις, αλλά και δοξοσοφίας εμπεπλησμένους, μηδεμίαν αρετήν ή αγιωσύνην εν εαυτοίς έχοντας, μόνον δια το λέγειν και συγγράφειν κατά Λατίνων, δοξάζετε και υμνείτε, και εικόνας εγκοσμείτε αυτοίς και πανηγυρίζοντες, στέργετε αυτούς ως αγίους και προσκυνείτε» ( PG 159, 1357)
       Την πρώτη ακολουθία προς τιμήν του αγίου συνέθεσε ο αδελφός αυτού Ιωάννης ο φιλόσοφος. Κατ' αρχάς η μνήμη του εορτάζετο την 23^ην Ιουνίου, αλλά βραδύτερον ωρίσθη η 19^η Ιανουαρίου - ημέρα προφανώς της ανακομιδής του λειψάνου του αγίου και ταφής αυτού εις την μονήν του Λαζάρου εις τον Γαλατά. Οι αγώνες του Μάρκου όσον και του μαθητού αυτού Γενναδίου ανεγνωρίσθησαν και εδικαιώθησαν από την μεγάλη σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως που τελείωσε το 1484 και κατέγραψε τα ονόματα αυτώ, ως πατέρων αγίων, εις το Συνοδικό της Ορθοδοξίας.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ ΚΕΝΤΡΟΝ ΠΑΤΕΡΙΚΟΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
«Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ», ΜΕΘΩΝΗ - ΠΙΕΡΙΑΣ 

impantokratoros.gr
________________

Ὁ Ἀντίπαπας (Ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός). Ἀθανασίου Παρίου [Περιεχόμενα]

ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ
Η ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ
ΑΓΙΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΤΟΝ ΠΑΡΙΟ
Ο ΑΝΤΙΠΑΠΑΣ

Οἱ ἀξιοθαύμαστοι ἄγωνες, ἡ ἡρωικὴ πάλη καὶ τὰ ὑπερφυσικὰ κατορθώματα τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἠμῶν Μάρκου Ἀρχιεπισκόπου τῆς Ἐφέσου, τοῦ ἐπονομαζόμενου Εὐγενικοῦ.
Τοῦ ἐξαίρετου καὶ σχεδὸν μοναδικοῦ ὑπέρμαχου καὶ φύλακα τῆς ἀμέμπτου κι ἁγιότατης κι ἀποστολικῆς καὶ πατροπαράδοτης ὀρθόδοξης πίστης, συγκεντρωμένα σ’ ἕνα βιβλίο καὶ γραμμένο σὲ μορφὴ βιογραφίας ἀπό τὸν ἀνάξιο κι ἐλάχιστο ἀνάμεσα στοὺς ἱερομόναχους ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΤΟΝ ΠΑΡΙΟ
Πρὸς ἀπόκτηση γνώσεως καὶ ψυχικῆς ὠφέλειας τῶν ἀπανταχοῦ ὀρθοδόξων χριστιανῶν.

Στοὺς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς μου ἀπανταχού γῆς τὴν εὐλαβικὴ προσκύνηση καὶ τὸν ἐκ ψυχῆς ἀσπασμό. Ἐκεῖνος ὁ περίφημος καὶ περιώνυμος Μάρκος ὁ Ἐφέσου ὁ Εὐγενικός, παρουσιάζεται σήμερα ἀπὸ μένα, μὲ τὴν ἐπιγραφὴ ΄Ἀντίπαπας΄, ἤ ΄ἀδιάψευστος μονομάχος΄. Ὁ ὀρθόδοξος φιλαναγνώστης, πρέπει νὰ ἔχει τὴν ὑπομονὴ νὰ διαβάσει τὸν παρόντα λόγο καὶ τότε ν’ ἀποφασίσει ἂν ταιριάζει ἡ ὄχι σ’ αὐτὸν μία τέτοια προσωνυμία. Ἡ ὀνοματοθεσία δὲν εἶναι βέβαια ἰδιότητα τοῦ κάθε τυχόντα, ἀλλὰ μιλοῦν τὰ γεγονότα ὥστε κι οἱ πλέον ἀπαίδευτοι σ’ αὐτὰ νὰ βρίσκονται ἰκανότατοι καὶ νὰ τὰ κατανοοῦν.
Ἔγω (ὅπως θ’ ἀκούσεις καὶ μέσα στὸ λόγο μου ὅπου τό ὁμολογῶ), δὲν κινήθηκα πρὸς αὐτὸ ἀπὸ καμιὰ ἔπαρση καὶ αὐθάδεια, ἄλλα στ’ ἀλήθεια ἀπ’ ἕναν ὑπέρμετρο ζῆλο γιὰ νὰ παρουσιάσω τὴν ἁγιότητα τοῦ Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ σ’ ὅλον τὸν κόσμο, γιὰ δύο λόγους: πρῶτα γιὰ τὴν ὠφέλεια τοῦ πιστοῦ ἁπλοῦ λαοῦ καὶ δεύτερο γιὰ τὴν καταισχύνη τῶν ἐχθρῶν του, τῶν μιαρότατων παπιστῶν.
Ἡ ὠφέλεια συνίσταται στὸ νὰ μάθει ὁ ἁπλὸς λαὸς ἐκεῖνα ποῦ προηγουμένως δὲν ἤξερε γι’ αὐτὸν τὸν ἅγιο κι ἔτσι νὰ τὸν τιμᾶ ὅπως ὀφείλει καὶ νὰ τὸν δοξάζει σὰν ἀληθινὸ δοῦλο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ τὸν μιμεῖται ὁ καθένας, κι ὅταν ὑπάρξει αἰτία κι ἄναγκη γιὰ τὴν πίστη, νὰ τοῦ γίνεται ἕτοιμος προστάτης καὶ βοηθὸς στὶς ἀνάγκες τῆς παρούσας ζωῆς. Κι εἶναι μεγάλη κι ἀθεράπευτη ντροπὴ γιὰ τοὺς ἀχρείους παπιστές, νὰ κηρύσσεται ἅγιος, καὶ δοξασμένος ἀπὸ τὸ Θεό, ὁ ὑπέρτατος ἐχθρός τους, ὁ ἄσπονδος πολέμιός τους καὶ τί ἄλλο περισσότερο νὰ ποῦμε παρὰ ὁ Ἀντίπαπας,
Μάρκος ὁ Ἀντίπαπας Ἅγιος.
Καὶ ποιὰ ἄλλη ντροπὴ ὑπάρχει, μεγαλύτερη ἀπ’ αὑτή;
Ποιὰ ἄλλη σαΐτα πιὸ φαρμακερὴ ἀπ’ αὐτή;
Ὁ Ἀντίπαπας Ἅγιος.
Καὶ δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι κάθε ὀρθόδοξος εἶναι Ἀντίπαπας κι ὅμως αὐτὸς δὲν εἶναι ἁπλὰ Ἀντίπαπας, ἄλλα ὁ κατεξοχὴν Ἀντίπαπας.

Περιεχόμενα
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1

ΣΚΟΠΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Λόγος Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Πάριου εἰς τὸν Ἅγιον Μάρκον τὸν Εὐγενικὸν
Παρουσίαση τοῦ Ἁγίου Μάρκου
Ἡ ἁγιότητα τοῦ Μάρκου
Ἡ Συνοδικὴ ἀποφαση του 1734

ΕΝΟΤΗΤΑ 2

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΙΗΓΗΣΗΣ

Καταγωγὴ καὶ παιδεία Μάρκου καὶ Ἰωάννη Εὐγενικού
Ἀσκητικὴ παιδεία Μάρκου καὶ Ἰωάννου
Χαρακτήρας τοῦ Ἁγίου Μάρκου
Μαρτυρίες συγχρόνων γιὰ τὸν Μάρκο
Ὁ Ἐπίσκοπος Μάρκος

ΕΝΟΤΗΤΑ 3

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ

Περὶ πρωτείου καὶ φιλιόκβε
Τὸ διοικητικὸ σχίσμα
Φιλιόκβε
Ἡ ὄγδοη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος
Ἡ Φράγκικη αἵρεση
Αἵρεση ὁ Παπισμός
Παπικὸ σχίσμα τοῦ 1009, ἐπιβεβαίωση καὶ καταδίκη του σχίσματος τοῦ 1054

ΕΝΟΤΗΤΑ 4
ΤΑ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΦΕΡΡΑΡΑ-ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ

Οἱ λόγοι γιὰ τοὺς ὁποίους ὀδηγήθηκαν οἱ Ρωμαῖοι (Βυζαντινοὶ ) στὴν Φερράρα-Φλωρεντία
Οἱ λόγοι γιὰ τοὺς ὁποίους ὁ Πάπας συγκάλεσε Συνοδο στη Φερράρα-Φλωρεντία
Ἡ διπλωματικὴ δολιότητα τοῦ Πάπα καὶ ἡ Φραγκικὴ Σύνοδος τῆς Βασιλείας
Προετοιμασία γιὰ τὴ Σύνοδο τῆς Ἰταλίας
Ἱστορικὰ χαρακτηριστικά των Οἰκουμενικῶν Συνόδων
Ἱστορικὲς προυποθέσεις Συνόδου-Φερράρας
Ἡ ἀρχικὴ τοποθέτηση τοῦ Πατριάρχη Ἰωσὴφ
Ἄποψη Ἱερομήμονα γιὰ Φερράρα-Φλωρεντία
Ἀλλαγὴ γνώμης τοῦ Πατριάρχη

ΕΝΟΤΗΤΑ 5
ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
Ὁ πρῶτος ἀσπασμός
Προσυνοδικοὶ διάλογοι καὶ τὸ Σιτηρέσιο
Πουργατόριο – Καθαρτήριον-πύρ
Ἀρχὴ διαλόγου 9.4 μέχρι 9.10.1438

ΕΝΟΤΗΤΑ 6
Φθόνος κατὰ Μάρκου
Ὁ πρῶτος Λατίνος ἀντίπαλος τοῦ Μάρκου
Ὁ δεύτερος Λατίνος ἀντίπαλος τοῦ Μάρκου
Συμπεράσματα τῶν προσυνοδιακῶν διαλόγων στὴν Φερράρα
Ἔναρξη τῆς κύριας Συνόδου στὴν Φερράρα
Ἱστορικὴ ἀναδρομὴ των Οικουμενικῶν Συνόδων

ΕΝΟΤΗΤΑ 7
«Ὅρος» ἤ «Τόμος τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων»
Ἀνάγνωση τῶν «Ὁρῶν»
Συμπεράσματα μετὰ τὴν ἀνάγνωση τῶν «Ὅρῶν»
Ἡ ἀντίδραση τῶν παπικῶν μετὰ τὴν ἀνάγνωση τῶν «Ὅρων»

ΕΝΟΤΗΤΑ 8
Διάσπαση καὶ λιποταξία ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη μερίδας Ἀνατολικῶν
Παρασκήνια καὶ οἰκονομικὴ τρομοκρατία
Πρὸς ἀλλαγὴ τόπου καὶ τοῦ θέματος
Λόγοι ἀλλαγῆς θέματος διαλόγου
Στὴ Φλωρεντία Ἔναρξη Συνόδου 26-2-1439
Ἀπαγόρευση νὰ ὁμιλεῖ ὁ Μάρκος Ἐφέσου

ΕΝΟΤΗΤΑ 9
Νοθεία τῶν Πατερικῶν κειμένων
Πορεία πρὸς τὴν Οὐνίαν – Ἔνωση
Μάχη Μάρκου με λατινόφρονες
Ἐπίθεση λατινοφρόνων κατὰ Μάρκου
Βία κατὰ Μάρκου
Παρέμβαση Παπικῶν
Πιέσεις αὐτοκράτορα καὶ Πατριάρχου
Πρὸς τὴν ὁμολογίαν Ἕνωσης-Οὐνίας
«Ἐκ τοῦ .διά τοῦ»

ΕΝΟΤΗΤΑ 10
Μάχη
Ἀντίλογος Ἐφέσου καὶ Νικαίας
Μαρτυρία Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ
Μαρτυρία Γρηγορίου Νύσσης
Συμφωνία Λατινοφρόνων
Σκλήρυνση τῶν Παπικών
Οἰκονομικὴ πίεση καὶ στέρηση τροφῆς τοῦ Μάρκου
Ἀποδοχὴ τῆς λατινικῆς πίστης

ΕΝΟΤΗΤΑ 11
Ἐγκώμιο στὸ Μάρκο
Ἀποδοχὴ παραφθαρμένων λατινικῶν ρητῶν
Μαρτυρία τοῦ Καβάσιλα
Ἐπίθεση ὀργῆς κατὰ Μάρκου
Ἐξύβριση τοῦ Μάρκου στὸ διαμέρισμα τοῦ Πατριάρχη
Μαρτυρία Καβάσιλα
Σιωπὴ καὶ πόνος γιὰ τὴν προδοσία

ΕΝΟΤΗΤΑ 12

Ἀνασκόπηση τοῦ θέματος
Τελικὴ προσπάθεια τῶν Λατινοφρόνων
Ἴντριγκες καὶ ρουσφέτια
Συμφωνία ἔνωσης-Οὐνίας
Ἦταν νὰ τοὺς κλαῖνε κι΄ οἱ σκύλοι
Ἐπίθεση Παπικῶν στὰ ἔθιμα τῆς Ἐκκλησίας
Ὁριστικὴ ὑποχώρηση λατινοφρόνων στὴν Οὐνία

ΕΝΟΤΗΤΑ 13
Οἱ συκοφαντίες τοῦ Οὐνίτη γιὰ τὸν Μάρκο
Νὰ μὴν ἀναγκαστῶ νὰ ὑπογράψω τὸν ὄρο
Γιατί αὐτὸ δὲν προκειται τότε νὰ τὸ κάνω, ὅτι καὶ νὰ γίνει
Ὑπογραφὲς τῶν ἀρχιερέων
Ὑπογραφὲς ἀρχόντων λαικῶν
Θρῆνος καὶ ὁμολογία τοῦ ὑπογράφοντος Συρόπουλου
Ὑπογραφές Ἡγουμένων
Ἥττα τοῦ Πάπα νίκη τοῦ Μάρκου
΄Δὲν καταφέραμε τίποτα΄ «acimus nihil»

ΕΝΟΤΗΤΑ 14
Θεολογικὰ πορίσματα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Παριου
Ἡ ἀπειλὴ τῆς Ἱερᾶς Ἐξέτασης
Κοινωνία Οὐνίας
Προσπάθεια καταδίκης τοῦ Μάρκου
Μάρκος ὁ Ὁμολογητής

ΕΝΟΤΗΤΑ 15

ΕΓΚΩΜΙΑ

Ἐγκώμιο γιὰ τὴν ὁμολογία τοῦ Ἐφέσσου

ΕΝΟΤΗΤΑ 16
Ρητορικὰ ἐγκώμια

ΕΝΟΤΗΤΑ 17

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ [1.2.1440]

Σχίσμα κλήρου καὶ λαοῦ
Θάνατος τοῦ Ἰωσήφ
Διωγμὸς καὶ φυγή
ΤΟ ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΚΑΙ Η ΟΜΟΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Σύνοδος Ὀρθόδοξη κατὰ τῆς Φερράρας-Φλωρεντίας
Ἐπιστροφὴ τῶν μετανοούντων
Ἐγκώμιο τοῦ Γενναδίου Σχολάριου

ΕΝΟΤΗΤΑ 18
Συνοδικὴ θέση τῶν Ὀρθοδόξων
Ἐγκύκλιες ἐπιστολὲς καὶ παραινέσεις τοῦ Ἁγίου Μάρκου
Θαυματουργὴ Σωτηρία τοῦ Ἁγίου Μάρκου
Ὁ διάδοχός τοῦ Μάρκου

ΕΝΟΤΗΤΑ 19

Ἐπιστολὴ πρὸς Γεννάδιο Σχολάριο
Ἀπάντηση Σχολάριου

ΕΝΟΤΗΤΑ 20
Κοίμηση τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ
Ἀνακεφαλαίωση των γεγονότων καὶ ἡ ἀποτίμηση τῶν ἔργων τοῦ Μάρκου
Ἐπίλογος, παραινέσεις

ΕΝΟΤΗΤΑ 21
ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΤΟΥ ΕΥΓΕΝΙΚΟΥ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ TON ΑΠΟ ΜΑΡΚΟ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ 22

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ TON ΑΠΟ ΜΑΡΚΟ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΟΥ

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Ἀπόδοση στὴ Νεοελληνική: Βασιλάκη Ἑλένη
Ἐπιμέλεια θεολογική: Παπαδόπουλος Δημήτριος Σχέδια: Νεκτάριος Σταματέλος
Δ.Π. ΝΕΣΤΩΡ

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

Τὸ κείμενο τοῦ ‘Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Παρίου ἔχει ἀποδοθεῖ στὴν νεοελληνικὴ Γλώσσα.

Εἰσαγωγὴ σὲ πρώτη ἀποκλειστικὴ δημοσίευση στο Ὀρθόδοξο Διαδίκτυο ἀπὸ τὸ Βιβλίο :

ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ
Η ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ
ΑΓΙΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΤΟΝ ΠΑΡΙΟ

Ἡ ἠλεκτρονικὴ ἐπεξεργασία ἀναρτήσων κειμένων, τίτλων καὶ εἰκόνων ἔγινε ἀπὸ τὸν N.B.B

ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ - Ἡ ἀπολογία καί ἡ νίκη του

 Όταν άρχισε να συντάσσεται ο ενωτικός «Όρος» της Συνόδου της Φεράρα (Ιανουάριος 1438–Ιούλιος 1439), ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, επίσκοπος της Εφέσου (1393–1445), ζήτησε από τον βασιλιά Ιωάννη τον Η΄ Παλαιολόγο (1392–1448) όχι μόνο να μην υπογράψει, αλλά να 

φροντίσει να επιστρέψει πίσω στην Κωνσταντινούπολη με ασφάλεια. Ο αυτοκράτορας τού υποσχέθηκε ότι θα τον επαναφέρει με ασφάλεια στην Πόλη με κάθε επιμέλεια και φροντίδα δική του. Να ήταν άραγε αυτή η υπόσχεση μια εκδήλωση μεγαλοψυχίας από την πλευρά του Ιωάννου του Η΄ του Παλαιολόγου προς τον Μάρκο ή μια κίνηση που απλώς την επέβαλλαν τα πράγματα; Πάντως, δεν ήταν καθόλου εύκολο πράγμα να καμφθεί ο Μάρκος και να υπογράψει. Σαν χαρακτήρας, δεν ήταν ούτε άστατος ούτε δειλός. Αν πάλι ο αυτοκράτορας πίεζε περισσότερο τον σοφό έξαρχο της Συνόδου, δεν θα κατηγορούνταν από το Γένος ότι εκείνη την κρίσιμη στιγμή μεταχειρίστηκε βία για να προδώσει τα ιερά και τα όσια της φυλής; Όπως και να έχει το πράγμα, η ουσία είναι ότι ο βασιλιάς έδωσε στον επίσκοπο της Εφέσου διαβεβαιώσεις τις οποίες λίγο αργότερα τις τήρησε απολύτως. Και αυτό ιστορικά βρίσκεται στο ενεργητικό του, δεδομένου ότι ο Πάπας είχε, όπως θα δούμε και πιο κάτω, την εμπαθή απαίτηση να χαρακτηριστεί ο ομολογητής Μάρκος ως απειθής και να τιμωρηθεί σαν αιρετικός!

Το απόγευμα της Κυριακής της 5ης Ιουλίου του 1439, όσοι αποτελούσαν τη Σύνοδο της Ανατολής είχαν συγκεντρωθεί στο ανάκτορο Περούτσι όπου έμενε ο βασιλιάς. Ήρθαν όμως και οι επίσκοποι του Πάπα, ο Χριστόφορος Γκαρατόνι, άλλοι δύο και ένας πρωτονοτάριος για να… παρακολουθούν πώς και από ποιους υπογράφεται ο «Όρος»! Ο Πάπας Ευγένιος ο Δ΄ (1383–1447) μέχρι την τελευταία στιγμή δεν είχε καμιά εμπιστοσύνη στους Έλληνες· γι’ αυτό και διέταξε την αστυνόμευση της υπογραφής! Πρώτος υπέγραψε τον «Όρο» ο βασιλεύς. Η θέση στην οποία έμελλε να υπογράψει ο φιλενωτικός Πατριάρχης Ιωσήφ ο Β΄ (1360–10 Ιουν. 1439), έμεινε κενή λόγω του πρόωρου και αιφνίδιου θανάτου του εκεί στην εσπερία. Κατόπιν, ως εκπρόσωπος του Πατριάρχη Αλεξανδρείας, υπέγραψε ο Ηρακλείας Αντώνιος, στον οποίο, επειδή ήταν ασθενής, έφεραν το κείμενο προς υπογραφή στο κρεβάτι του. Τελικά και αυτός, ο πριν «ατίθασος», κάμφθηκε και έδωσε τη συγκατάθεσή του για την υπογραφή. Έφεραν το κείμενο πάλι πίσω στο ανάκτορο και στη συνέχεια υπέγραψε ο μέγας Πρωτοσύγκελλος· έπειτα και οι υπόλοιποι τοποτηρητές και αρχιερείς. Τελικά τον «Όρο» τον υπέγραψαν ο αυτοκράτορας, δεκαοκτώ αρχιερείς, και έντεκα κληρικοί της Ανατολής. Δ ε ν υπέγραψαν ο άγιος Μάρκος, ο αδελφός του ο Ιωάννης ο Ευγενικός (1400–1453), ο Σταυρουπόλεως Ησαΐας, ο οποίος αναχώρησε κρυφά στη Βενετία, γιατί όταν οι Λατίνοι πληροφορήθηκαν ότι δεν υπογράφει, ήθελαν με κάθε τρόπο να τον φονεύσουν! Δεν υπέγραψε επίσης και ο Ιβηρίας, ο οποίος με όλη αυτή την κατάσταση είχε παραφρονήσει και αναχώρησε κρυφά και αυτός.

Μετά την υπογραφή του επάρατου «Όρου» εκ μέρους των Ελλήνων, το κείμενο στάλθηκε στον Πάπα για να υπογραφεί και από τους Λατίνους. Μια τέτοια έκβαση ο επίσκοπος Ρώμης δεν τη φαντάζονταν ποτέ. Ο Πάπας δέχτηκε τους Έλληνες περιβαλλόμενος από τους Καρδιναλίους του και από όλη τη δική του σύνοδο. Το κείμενο του «Όρου» το παρουσίασε ο Νικαίας. Η χαρά του Πάπα ήταν καταφανής. Γιατί όχι; Δεν ήταν άλλωστε μικρή η προσφορά του εξωμότη του Βησσαρίωνα (1403–1472) και των φιλενωτικών Ελλήνων. Είπε, μάλιστα, ότι ενώ είχε ζητήσει τόσα πολλά από τους Έλληνες, τελικά τα πήρε όλα, σε τέτοιο σημείο, που δεν ήξερε τι άλλο να ζητήσει από αυτούς. Είπε συγκεκριμένα: «Αποκτήσαμε εκείνο που ζητούσαμε και απαιτούσαμε!». Βέβαια, όπως θα αποδείκνυαν στη συνέχεια τα ιστορικά γεγονότα, τα όσα πήρε τα κράτησε μόνο προσωρινά. Η θριαμβολογία και ο κομπασμός του εξατμίστηκαν τελείως μόλις πληροφορήθηκε ότι από τις υπογραφές των Ελλήνων απουσίαζε η υπογραφή του αγίου Μάρκου. Όταν ρώτησε αν υπόγραψε ο Μάρκος, του απάντησαν «όχι». Και ο κομπαστής Πάπας παραδέχτηκε την ήττα του λέγοντας αποκαρδιωμένος τα εξής λόγια: «Λοιπόν, ἐποιήσαμεν οὐδέν!» (=Τελικά, δεν κάναμε τίποτα!). Ορθά διέβλεψε. Χωρίς να το θέλει, «προφήτευσε» τον θρίαμβο του επισκόπου Εφέσου ή μάλλον τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας. Ήταν μια δεινή ώρα για τον αιρετικό Πάπα, μια από τις δεινότερες ώρες της ζωής του...

Ο Πάπας Ευγένιος, παρά την βαρύγδουπη επιτυχία της ψευδοένωσης στη Φεράρα, ο ίδιος ωστόσο δεν ήταν ικανοποιημένος, διότι, όπως ορθά παρατηρήθηκε, έβλεπε ότι η διατύπωση του «Όρου» αυτής της ψευδοσυνόδου δεν ανταποκρινόταν πλήρως προς τις υπερβολικές και υπερφίαλες αξιώσεις του. Μάλιστα, τα όσα γράφονταν εκεί για το πρωτείο του ήταν εκφράσεις μάλλον αόριστες και φαινομενικές. Ο δεύτερος λόγος ο οποίος του προξενούσε μεγάλη ταραχή ήταν εκείνο το «όχι» του κυριολεκτικά Ορθόδοξου επισκόπου, του αγίου Μάρκου. Γι’ αυτό και αμέσως μετά τις αναμενόμενες θριαμβολογίες και τους εναγκαλισμούς για τη ψευδοένωση διεμήνυσε αυστηρά προς τον βυζαντινό βασιλέα Ιωάννη τα εξής: Επειδή ο Εφέσου Μάρκος δεν αποδέχθηκε την απόφαση της Συνόδου ούτε και υπέγραψε τον «Όρο», πρέπει να κριθεί από τη Σύνοδο. Αν δεν μεταπεισθεί, τότε να τιμωρηθεί όπως του ανήκει. Λοιπόν, «στείλτον σ’ εμάς για να κριθεί». Οι διαθέσεις του Πάπα ήταν σαφείς και ξεκάθαρες. Ο βασιλεύς όμως του αντεμήνυσε: Ο Εφέσου είναι δικός μου αρχιερέας· γι’ αυτόν θα φροντίσουν οι δικοί μου. Ο Πάπας όμως απαίτησε επίμονα από τον βασιλέα να του στείλει οπωσδήποτε τον Εφέσου.

Τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ ΕΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΟΛΩΝ Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, ἑορτάζει ὁ ἅγιος Μᾶρκος Ἐφέσου ὁ Εὐγενικός. Στὰ ἐκκλησιαστικὰ βιβλία ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι Μᾶρκοι. Ἕνας εἶνε ὁ εὐαγγελιστής, ποὺ ἔγραψε τὸ δεύτερο Εὐαγγέλιο. Ἄλλος Μᾶρκος εἶνε ὁ ἀσκητὴς ποὺ ἔζησε στὴν ἔρημο. Ὁ σημερινὸς λέγεται Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, καὶ ἦταν μητροπολίτης Ἐφέσου.

* * *

Πότε ἔζησε; Λίγο προτοῦ νὰ πέσῃ ἡ Πόλις. Ἡ Πόλις ἔπεσε 29 Μαΐου 1453, ἡμέρα Τρίτη. Μερικὰ χρόνια πρὶν ἔζησε καὶ ἔδρασε ὁ ἅγιος Μᾶρκος. Ἦταν χρόνια δύσκολα γιὰ τὸ γένος μας. Οἱ Τοῦρκοι εἶχαν κατορθώσει νὰ κυριεύσουν ὅλη τὴ Μικρὰ Ἀσία. Κάψανε σπίτια, ἀτιμάσανε γυναῖκες… Περάσανε τὰ Δαρδανέλλια, ἦρθαν στὴ Θρᾴκη, φτάσανε μέχρι τὴν Κω᾿σταντινούπολι, καὶ τὴν πολιόρκησαν. Κινδύνευσε ἡ Πόλις νὰ πέσῃ στὰ χέρια τους.
Αὐτοκράτωρ ἦταν τότε ἕνας ἀδελφὸς τοῦ Κω᾿σταντίνου τοῦ Παλαιολόγου, ὁ Ἰωάννης Παλαιολόγος. Αὐτὸς συνεκάλεσε στὸ παλάτι σύσκεψι. Μαζευτήκανε στρατηγοί, ναύαρχοι, ὅλοι οἱ μεγάλοι, καὶ ἐσκέπτοντο πῶς θὰ σωθοῦνε ἀπὸ τὸν κίνδυνο τῶν Τούρκων. Ὅλοι εἶπαν· Μόνοι μας δὲ᾿ μποροῦμε· πρέπει νὰ ζητήσουμε τὴ βοήθεια τῶν Εὐρωπαίων. Ἀλλὰ οἱ Εὐρωπαῖοι (Ἰταλοί, Γάλλοι, Ἱσπανοί, Γερμανοί…) δὲν εἶνε ὀρθόδοξοι. Πιστεύουν στὸν πάπα, καὶ αὐτὸν προσκυνοῦνε. Ἦταν καὶ τότε ὁ πάπας πανίσχυρος, γιατὶ ἐξουσίαζε ὄχι μόνο θρησκευτικῶς, ἀλλὰ καὶ πολιτικῶς. Ὅ,τι ἤθελε ἔκανε. Ἂν ἔλεγε «πόλεμος», πόλεμος γινόταν· ἂν ἔλεγε «εἰρήνη», εἰρήνη. Ἔπρεπε λοιπὸν νὰ πᾶνε στὸν πάπα καὶ νὰ τὸν παρακαλέσουν νὰ στείλῃ βοήθεια. Σχηματίσθηκε λοιπὸν μιὰ ἐπιτροπή. Ἐκκλησιαστικὰ μέλη τῆς ἐπιτροπῆς ἦταν ὁ πατριάρχης, ὡρισμένοι μητροπολῖται, καὶ μεταξὺ αὐτῶν ὁ ἅγιος Μᾶρκος μητροπολίτης Ἐφέσου.
Ἂν πάρετε ἕνα χάρτη, θὰ δῆτε ὅτι ἡ Ἔφεσος εἶνε στὴ Μικρὰ Ἀσία, ἀπέναντι ἀπὸ τὴ Σάμο. Ἦταν μία ἀπὸ τὶς ὡραιότερες πόλεις, μὲ 30 – 40 χιλιάδες Χριστιανούς, μὲ ὡραῖες ἐκκλησίες καὶ μοναστήρια, ποὺ ὑπῆρχαν ἐκεῖ μέχρι τὸ 1922. Τώρα δὲν ὑπάρχει τίποτα. Οἱ Τοῦρκοι τὶς ἐκκλησίες τὶς κάνανε σταύλους καὶ κινηματογράφους… Τότε λοιπὸν μητροπολίτης Ἐφέσου ἦταν ὁ ἅγιος Μᾶρκος.
Τὸν πῆραν μαζί τους στὴν ἐπιτροπή, γιατὶ ἦταν πολὺ μορφωμένος. Ἤξερε τὴν ἁγία Γραφὴ ἀπέξω, ἤξερε τοὺς πατέρες, ἤξερε φιλοσοφία· ἦταν ὁ πιὸ κατάλληλος νὰ κάνῃ συζήτησι μὲ τοὺς δυτικούς.
Μπῆκαν σὲ καράβι γιὰ νὰ πᾶνε. Τώρα ἀπὸ τὴν Πόλι φθάνεις στὴ Ῥώμη μὲ τὸ ἀεροπλάνο σὲ δυὸ ὧρες. Τότε ὅμως ἤθελαν μῆνες· νὰ περάσουν τὰ Δαρδανέλλια, τὸ Αἰγαῖο, κάτω ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο, γιὰ νὰ φθάσουν ἐκεῖ. Τὰ καράβια ἦταν ἱστιοφόρα. Ξεκίνησαν λοιπὸν καὶ ὕστερα ἀπὸ τέσσερις μῆνες φθάσανε στὴν Ἰταλία.
Μόλις βγήκανε ἔξω, ὁ πάπας εἶχε τὴν ἀξίωσι, ὅλη ἡ ἐπιτροπὴ τῶν ἐκλεκτῶν Βυζαντινῶν μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν αὐτοκράτορα νὰ περάσουν νὰ τὸν προσκυνήσουν, νὰ πέσουν στὰ πόδια του καὶ νὰ φιλήσουν τὴν παντόφλα του. Αὐτοὶ τί ἀπήντησαν· Ἐμεῖς ἄνθρωπο δὲν προσκυνᾶμε· τὸ Θεό προσκυνᾶμε. Καὶ δὲν ἀσπάσθηκαν τὴν παντόφλα του. Μέχρι καὶ σήμερα, ὅποιος πάῃ στὴ Ῥώμη νὰ δῇ τὸν πάπα, πρέπει νὰ φιλήσῃ ὄχι τὸ χέρι ἀλλὰ τὸ πόδι του. Ἐμεῖς ἔχουμε συνήθεια καὶ φιλᾶμε τὸ χέρι τῶν κληρικῶν καὶ τῶν μεγαλυτέρων· ἀλλὰ ἐκεῖ στὴ Ῥώμη φιλᾶνε τὴν παντόφλα τοῦ πάπα.
Ἄρχισαν τέλος πάντων οἱ συζητήσεις. Σὲ ὅλα εἶχαν διαφορὲς μεγάλες. Ποιές διαφορές; Μερικὲς εἶνε οἱ ἑξῆς.
Ἐμεῖς στὸ βάπτισμα βυθίζουμε τὸν βαπτιζόμενο στὴν κολυμβήθρα· πρέπει νὰ χωθῇ ὅλο τὸ κορμὶ στὸ νερό, νὰ μὴ μείνῃ τίποτε ἀσκέπαστο. Οἱ φράγκοι δὲν βυθίζουν τὸ σῶμα· μόνο τὸ ῥαντίζουν. Ἕνα αὐτό.
Τὸ δεύτερο. Ἐμεῖς κοινωνοῦμε σῶμα καὶ αἷμα τοῦ Χριστοῦ μας. Αὐτοὶ δίνουν μόνο «σῶμα», τὴν ὄστια ὅπως τὴ λένε.
Τρίτον. Ἐμεῖς λέμε, ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρός. Αὐτοὶ προσθέτουν, ὅτι ἐκπορεύεται «καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ».
Ἐμεῖς ἔχουμε τὸ Χριστὸ ἀρχηγό μας. Αὐτοὶ λένε, ὅτι ὁ πάπας ἔχει τὸ «πρωτεῖο».
Αὐτὲς καὶ ἄλλες ἀκόμα διαφορὲς ὑπάρχουν μεταξύ μας. Καὶ σ᾿ αὐτὰ τὰ σημεῖα ἔμεινε ἀνυποχώρητος ὁ ἅγιος Μᾶρκος.
Στὸ τέλος ὁ πάπας, ὅταν εἶδε τὰ δύσκολα, χρησιμοποίησε βία. Τοὺς ἔθεσε σὲ περιορισμό, τοὺς ἄφησε νηστικοὺς μέρες ὁλόκληρες, τοὺς τυράννησε. Τότε τὰ μέλη τῆς ἐπιτροπῆς, ὁ ἕνας κατόπιν τοῦ ἄλλου ὑποχώρησαν καὶ ἄρχισαν νὰ ὑπογράφουν τὴν ἕνωσι. Μόνο ἕνας δὲν ὑποχώρησε. Καὶ αὐτὸς ἦταν ὁ Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός. Ὅταν ὁ πάπας ἔμαθε τὴν ἄρνησί του, εἶπε· Ἀφοῦ δὲν ὑπέγραψε αὐτός, «δὲν κάναμε τίποτα».
Δὲν ὑπέγραψε, καὶ κινδύνευσε τὰ μέγιστα τότε. Μὲ δυσκολία κατώρθωσε νὰ φύγῃ ἀβλαβὴς ἀπὸ τὴ Ῥώμη καὶ νὰ ἐπιστρέψῃ στὴν Πόλι. Ὅταν ἔφθασε, βγῆκε ὅλος ὁ λαὸς καὶ τὸν ὑποδέχθηκε. Γιατὶ ἦταν ἥρωας. Ἔμεινε ἀνυποχώρητος, ἕνας αὐτὸς ἐναντίον ὅλων.

* * *

Τιμοῦμε τὸν ἅγιο Μᾶρκο τὸν Εὐγενικό. Γιατὶ ἂν δὲν ἦταν αὐτός, ἐμεῖς τώρα θὰ ἤμαστε φράγκοι. Ἀντιστάθηκε αὐτὸς καὶ κράτησε τὴν ὀρθόδοξο πίστι, ὅπως παλαιότερα ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. Οἱ παπικοὶ ἔλεγαν· Ἂν μπορῇς νὰ μετακινήσῃς τὸν Ὄλυμπο, μπορεῖς νὰ κλονίσης κι αὐτὸν ἀπὸ τὶς πεποιθήσεις του.
Τί μᾶς διδάσκει ὁ ἅγιος Μᾶρκος; Πρῶτον ἕνα δίδαγμα ἐθνικό. Νὰ προσέξουμε καὶ σήμερα, γιατὶ πάλι κινδυνεύουμε ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Τὰ ίδια ἔχουμε. Τότε κατέφυγαν στὸν πάπα. Καὶ αὐτός, κατὰ τὴ συμφωνία ποὺ ἔγινε, ἔστειλε μιὰ μικρὴ βοήθεια, λίγα καράβια καὶ λίγους στρατιῶτες. Καὶ ἡ Πόλις ἔπεσε. Τὰ ίδια καὶ σήμερα. Τὴν ὥρα τοῦ κινδύνου ἐμεῖς ποῦ ἀποβλέπουμε; Στοὺς ἰσχυροὺς τῆς ἡμέρας, ἄλλη μιὰ φορά, γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσουν. Δὲν κάνω πολιτική, ἀλλὰ σᾶς λέω τὴν πικρὰ ἀλήθεια. Ὅταν ἤμεθα στὴ Μικρὰ Ἀσία, μᾶς ἄφησαν καὶ οἱ Ἄγγλοι καὶ οἱ Ἰταλοὶ καὶ οἱ Γάλλοι. Μείναμε μόνοι. Ἐνῷ λίγο ἂν μᾶς βοηθοῦσαν, δὲ᾿ θὰ θρηνούσαμε τὴν καταστροφή. Μισοῦν, φθονοῦν τὴν Ἑλλάδα. Τί πρέπει νὰ κάνουμε ἐμεῖς; Νὰ ἔχουμε ὁμόνοια καὶ ἀγάπη, γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ κρατηθοῦμε σ᾿ αὐτὰ τὰ ἐδάφη, ποὺ εἶνε ποτισμένα μὲ αἷμα.
Ἀλλὰ καὶ ἕνα θρησκευτικὸ δίδαγμα. Στὰ χρόνια μας ἔχουν σηκωθῆ πολλοὶ ἄθεοι. Ἄλλοτε στὸν εὐλογημένο τόπο μας δὲν ὑπῆρχε ἄθεος. Τώρα οἱ ἄθεοι φτάσανε μέχρι τὶς στάνες· ἔχουμε καὶ τσοπαναραίους ἀθέους. Ἂν συναντήσετε ἄθεο, ποὺ λέει ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεὸς κι ὅτι ὅλα ἔγιναν ἔτσι, νὰ τοῦ πῆτε ἕνα πρᾶγμα· «Τὸ σπιτάκι ποὺ κάθεσαι, ἔτσι μόνο του ἔγινε; Κάποιος τὸ ἔχτισε. Καὶ τὸ σύμπαν, τὸ μεγάλο αὐτὸ σπίτι, ποιός τὸ ἔχτισε; Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός!». Κλεῖστε τ᾿ αὐτιά σας στοὺς ἀπίστους καὶ ἄθεους. Ἀκόμα κλεῖστε τ᾿ αὐτιά σας στοὺς αἱρετικοὺς καὶ μάλιστα στοὺς χιλιαστάς, ποὺ μᾶς ἦρθαν ἀπὸ τὴν Ἀμερικὴ μὲ βαλίτσες δολλάρια. Αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ τοὺς ποῦμε ἐμεῖς εἶνε· Φτωχοὶ είμαστε, ἀλλὰ δὲ᾿ θὰ πουλήσουμε τὴν πίστι μας. Παραπάνω ἀπὸ τὰ δολλάρια τῆς Ἀμερικῆς εἶνε ὁ Χριστός μας. Δὲ᾿ θὰ πουλήσουμε τὸ Χριστὸ σὰν τὸν Ἰούδα ἀντὶ τριάκοντα ἀργυρίων!…
Ἕνας τέτοιος πράκτορας ἦρθε κάποτε στὴ Φλώρινα καὶ ζήτησε ἀπὸ μιὰ γυναῖκα – ἰδιοκτήτη κινηματογράφου νὰ τοὺς παραχωρήσῃ τὴν αίθουσα, γιὰ νὰ μαζευτοῦν ἐκεῖ ἀπ᾿ ὅλη τὴ Μακεδονία καὶ νὰ κάνουν συγκέντρωσι. Τῆς ἔδιναν, γιὰ μία ὥρα, πολλὰ χρήματα. Κι αὐτὴ τί ἀπήντησε· ―Φτωχιὰ εἶμαι, ἀλλὰ τὸν κινηματογράφο σ᾿ ἐσᾶς δὲν τὸν δίνω. Ὅλα τὰ δολλάρια τῆς Ἀμερικῆς νὰ μοῦ δώσετε, δὲ᾿ μαγαρίζω τὴν αίθουσα!…
Κάτω στὴ Θεσσαλία, κοντὰ στὸν Πηνειό, εἶνε ἕνα χωριουδάκι. Εἶχε παπᾶ, χτυποῦσε καμπάνα, πήγαιναν ὅλοι στὴν ἐκκλησία· εὐλογημένο χωριό. Ἦρθε ὅμως ἀπὸ τὴ Γερμανία ἕνας ποὺ εἶχε γίνει χιλιαστής. Αὐτὸς κατώρθωσε σιγὰ – σιγὰ νὰ κάνη καὶ ἕναν δεύτερο χιλιαστή, σὲ λίγο ἕναν τρίτο… Τώρα τὸ χωριὸ εἶνε ὅλο χιλιαστικό. Ψώριασαν τὰ πρόβατα! Φτάνει ἕνα γιὰ νὰ ψωριάσῃ ὅλο τὸ κοπάδι.
Γι᾿ αὐτό, ἂν καμμιὰ φορὰ στὴν ἐνορία σας ἔρθῃ χιλιαστής, σημάνετε συναγερμό. Ἀνεβῆτε στὰ καμπαναριὰ καὶ χτυπῆστε νεκρικὰ τὶς καμπάνες, σὰ᾿ νὰ εἶνε Μεγάλη Παρασκευή. Διῶξτε τους μακριά. Γιατὶ εἶνε λύκοι φοβεροί, ἀπατεῶνες καὶ πλαστογράφοι τῆς ἀληθειας. Ἔτσι θὰ εἶστε παιδιὰ τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου καὶ παιδιὰ τοῦ Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ. Ἔτσι θὰ κρατήσουμε τὴν πίστι μας ἀπὸ γενεὰ σὲ γενεά, δοξάζοντες Πατέρα Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα εἰς αἰῶνα αἰῶνος.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στο ἱερό ναὸ του Ἁγίου Μάρκου Εὐγενικοῦ Κρυόβρυση – Ἑορδαίας 19-1-1976)

Άγιος Μάρκος Ευγενικός: Προσευχή για θείον έλεος και μετάνοια

Ο Άγιος Μάρκος ήταν άνθρωπος προσευχής. Συχνά στα κείμενά του παρεμβάλλονται αυτοσχέδιες προσευχές, δεήσεις και ικεσίες. Εδώ θα σας παραθέσουμε την προσευχή που απηύθυνε προς Κύριον πριν αναχωρήσει για την Ιταλίαν, στην οποίαν παρακαλεί να του χορηγήσει ο Κύριος μετάνοια. Η προσευχή έχει ως εξής:
«Εγώ και προς την αρετήν οκνηρώς έχων και των παθών προσλήψεσι τυραννούμενος, τι ποιήσω, μακρόθυμε Κύριε; Εκπεσούμαι της τοσαύτης σου δωρεάς, και επ’ εμοί αργήσει το της αγαθοπρεπούς ευδοκίας μυστήριον; Μη μοι γένοιτο, φιλοικτίρμον Θεέ και φιλόψυχε. Μη εγκαταλειφθείην υπό σου, μη γενοίμην μερίς τω πονηρώ εις απώλειαν, αλλά τοις των προλαβόντων αγίων σου πόνοις δυσωπηθείς και τας των ιερών αγγέλων πρεσβείαις δεξάμενος, εξαιρέτως δε και της αυτών υπερκειμένης δεσποίνης ημών Θεοτόκου, δος μοι την προς σε οδόν κατευθύναι, μη τον άξιον καρπόν της μετανοίας, αλλά τον δυνατόν απαιτών, έμβαλε τη σκληρά μου καρδία τον φόβον σου και δι’ αυτού καθάρας και απαλύνας όλην εις την αγάπην συγκίνησιν. Εν τω δε του σώματος εκδημείν ανάπαυσόν με ταις των αγίων σου σκηναίς και της αϊδίου δόξης και θεωρίας εμπλησθήναι ευδόκησον, ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας. Αμήν».
(να διαβάζεται αυτή η προσευχή κάθε βράδυ από τους πιστούς, μετά την Παράκληση του Αγίου Μάρκου, ή το Απόδειπνον και τους Χαιρετισμούς της Υπεραγίας Θεοτόκου, την οποίαν ο Άγιος Μάρκος ιδιαιτέρως ευλαβείτο και προς τιμήν Της συνέθεσεν οκτώ Παρακλητικούς Κανόνες).

ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ[1] ΠΡΟΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (1392-1445)

                                              
"Κρατεῖ μέν ῎Ατλας μυθικῶς ὤμοις πόλον,
κρατεῖ δ᾿ ἀληθῶς Μᾶρκος ᾿Ορθοδοξίαν"

 
῾Η ψυχή τῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας, εἶναι γνωστό ὅτι ἐκφράζεται καίρια μέ τή λειτουργική θεολογία της. Αὐτό ἀληθεύει καί μέ τό πιό πάνω δίστιχο τοῦ συναξαρίου, στόν ῎Ορθρο τῆς ἀκολουθίας τοῦ ῾Αγίου Μάρκου Εὐγενικοῦ, τήν 19η ᾿Ιανουαρίου, μέ τό ὁποῖο οἱ ᾿Ορθόδοξοι ἐκδηλώνουμε πῶς αἰσθανόμαστε καί τί σημαίνουν γιά τή συνείδησή μας ἡ θεσπέσια μορφή καί τά ὑπέρ τῆς Πίστεως παλαίσματα τοῦ ῾Ιεράρχου, πού ΜΟΝΟΣ του ἔσωσε τήν ᾿Ορθοδοξία ἀπό τό θανάσιμο ἐναγκαλισμό τοῦ Πάπα, στή Σύνοδο Φερράρας - Φλωρεντίας (1438-1439).
῾Ο ῞Αγιος Μάρκος Εὐγενικός, κατά τή γνώμη μας μία ἀπό τίς πλέον ἐξέχουσες μορφές τοῦ δύοντος Βυζαντίου, γεννήθηκε καί ἀνατράφηκε στή συνοικία Γαλατᾶ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀπό γονεῖς εὐσεβεῖς καί κοινωνικά σημαίνοντες καί εὔπορους. Οἱ σπουδές του, κυρίως θεολογικές καί φιλοσοφικές, ἦταν λαμπρές, πολύ γρήγορα δέ φάνηκε ὅτι ὁ νεαρός Μανουήλ, ὅπως ἦταν τό ὄνομά του, ἦταν δεινός καί στό λόγο καί στή σκέψη καί στή σωφροσύνη. Νεώτατος διορίσθηκε Διευθυντής τοῦ Πατριαρχικοῦ Φροντιστηρίου, ἀπό τό ὁποῖον ἀποφοίτησαν πολλοί διδάσκαλοι τῆς ἐποχῆς. Μόλις ἔγινε εἰκοσιπέντε ἐτῶν, ἐπόθησε νά περιβληθεῖ τό μοναχικό σχῆμα, ὅπερ καί ἐγένετο στή Μονή τοῦ ῾Αγίου Γεωργίου τῶν Μαγγάνων, μετονομασθείς Μάρκος. ῾Ως μοναχός ἦταν τό καμάρι ὄχι μόνον τῶν συμμοναστῶν του, ἀλλά καί ὁλοκλήρου τοῦ εὐλαβοῦς ποιμνίου τῆς Βασιλεύουσας, στό ὁποῖο εἶχαν φθάσει οἱ πληροφορίες ὅτι ὁ νεαρός μοναχός, εἶχε διανύσει ταχύτατα καί μέ μεγάλη ἀντοχή ὅλους τούς αὐστηρότατους ἀσκητικούς διαύλους καί εἶχε ἀναδειχθεῖ σέ ὄργανο τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος. Διακριτικό του γνώρισμα, πλήν τῆς μεγάλης του σοβαρότητας, πού τόν ἔδειχνε ἀπρόσιτο, ἦταν ἡ γρανιτένια ἐμμονή του στό ᾿Ορθόδοξο Δόγμα καί στήν Πατερική Παράδοση. Ταυτόχρονα ὅμως εἶχε ἀξιωθεῖ καί τοῦ ἐξ ὕψους χαρίσματος τῆς ἀγάπης. Ποιᾶς ἀγάπης ὅμως; ᾿Εδῶ πρέπει νά προσέξουμε. ῾Υπάρχουν δύο εἰδῶν ἀγάπες. ῾Υπάρχει ἡ συναισθηματική ἀγάπη, αὐτή μέ ἄλλα λόγια πού ἔχουμε γιά τούς κατά σάρκα συγγενεῖς μας, ἤ γιά τούς "πλησίον" ἐν γένει, γιά τήν ὁποίαν οἱ Πατέρες λέγουν ὅτι "πρόσεστι φυσικῶς ἤτοι κτιστῶς, ἅπασι τοῖς λογικοῖς" ὡς "ἀπήχημα τῶν ὄντως ὄντων" καί συνεπῶς δυναμένη νά ἐκδηλωθεῖ - ἀπό τόν προαιρούμενο βέβαια - καί "ἐπί κακῷ". ῾Υπάρχει ὅμως καί ἡ "ὄντως οὖσα" ἀγάπη, ἡ "οὐ φύσει προσοῦσα τοῖς κτιστοῖς" ἀλλά "τοῖς ἐνθέοις τῇ τοῦ Θεοῦ ἑνώσει κεχορηγημένη, καθ᾿ ἥν καί ζῶσι θείως". Αὐτή τήν δεύτερη ἀγάπη εἶχε κυρίως ὁ ῞Αγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός, γι᾿ αὐτό καί "ἔστι καί λέγεται πνευματικός ὡς ὑπό τοῦ Πνεύματος κινούμενος". Αὐτή ἀκριβῶς ἡ ἀγάπη, ὄχι ἁπλῶς τοῦ ἐπέτρεπε ἀλλά τοῦ ἐπέβαλε νά βλέπει σπανιώτατα ἕως καθόλου συγγενεῖς, φίλους καί γνωστούς. Αὐτή ἡ ἀγάπη τοῦ ἐπέβαλε νά εἶναι πείσμων καί ἀνυποχώρητος σέ ζητήματα Πίστεως ἔναντι τῶν ἑτεροδόξων καί κακοδόξων. Εἴμαστε λοιπόν τώρα σέ θέση νά ἐννοήσουμε ἐν ὀνόματι ποιᾶς ἀγάπης οἱ τότε λατινόφρονες καί οἱ σημερινοί Οἰκουμενιστές κηρύσσουν καί ἐργάζονται γιά τόν ἀφανισμό τῆς ᾿Ορθοδοξίας· ἀσφαλῶς τῆς ἀγάπης τῆς δυναμένης νά ἐκδηλωθεῖ καί "ἐπί κακῷ". Εἴμαστε ἐπίσης σέ θέση νά καταλάβουμε πόσο ἄδικη, πόσο ρηχή καί πόσο "τοῦ κόσμου τούτου" εἶναι ἡ ἀπορριπτική κρίση τῶν πολλῶν γιά ἐκείνους πού βιάζουν τήν ἐπαναστατημένη καί φθαρτή ἀνθρώπινη φύση τους, ρασοφόρους καί λαϊκούς, προκειμένου νά γευθοῦν ἀπό τούτη τή ζωή τά ἀγαθά τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, καί πού ἀπό τή "βία" αὐτή δέν ἐξαιροῦν οὔτε γονεῖς, οὔτε ἀδέλφια, οὔτε τέκνα, φαινόμενοι ἔτσι σκληροκάρδιοι καί χωρίς ... ἀγάπη.   

Οι Αιρετικοί Οικουμενιστές Επίσκοποι της Συνόδου της Κρήτης ισχυρίζονται ότι επειδή είναι Επίσκοποι, ο Θεός θα κάνει υπακοή στις αποφάσεις τους! Τι τους απαντάει ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός

Έχουν μια φοβερή εωσφορική πλάνη οι τωρινοί Αιρετικοί Οικουμενιστές Επίσκοποι της Συνόδου της Κρήτης, ότι ο Θεός επειδή είναι Επίσκοποι, θα κάνει υπακοή στις αποφάσεις τους!

Πιστεύουν δε και στο αντίχριστο Οικουμενιστικό δόγμα, ότι όποιος δεν κάνει υπακοή στους Επισκόπους μένει έξω από την Εκκλησία.

Διότι έκαναν τους εαυτούς τους Εκκλησία, τουτέστιν εκεί που είναι ο Επίσκοπος εκεί είναι και η Εκκλησία, και εκεί που δεν είναι ο Επίσκοπος εκεί δεν είναι και η Εκκλησία!

Δηλαδή εάν είναι Ορθόδοξος ο Επίσκοπος είναι Ορθόδοξη και η Εκκλησία, ενώ εάν είναι Αιρετικός ο Επίσκοπος είναι Αιρετική και η Εκκλησία!!!

Επιθυμούμε να τους πληροφορήσουμε ότι στο Ορθόδοξο Δόγμα, Εκκλησία δεν είναι εκεί που είναι ο Επίσκοπος, αλλά εκεί που είναι η Ορθή Ομολογία της Πίστεως των Αγίων Πατέρων των Οικουμενικών Συνόδων.

Εκεί που είναι οι λόγοι των Αγίων της Εκκλησίας του Χριστού, τα Δόγματα τους και Ιεροί Κανόνες τους,τα διατυπωμένα στις Αγίες Οικουμενικές Συνόδους.

Μόνο εκεί είναι η Χάρις του Χριστού- Θεού, η Εκκλησία Του, τα Μυστήρια Του.

Μέσα στην Εκκλησία, λέγουν οι Ιεροί Πατέρες, είναι οι Ευλογημένοι Χριστιανοί που δέχονται με λόγο, με έργο και με γράμμα τους λόγους Των Αγίων Πατερων της Εκκλησία, τα Δόγματα και τους Ιερούς Κανόνες τους, τα διατυπωμένα στις Αγίες Οικουμενικές Συνόδους, γι αυτό τους δέχεται και ο Χριστός.

Έξω από την Εκκλησία λέγουν πάλι οι Ιεροί Πατέρες μας, είναι οι Αναθεματισμένοι Αιρετικοί, που δεν δέχονται με λόγο, με έργο και με γράμμα, τους λόγους Των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας, τα Δόγματα και τους Ιερούς Κανόνες τους, τα διατυπωμένα στις Αγίες Οικουμενικές Συνόδους, γι αυτό δεν τους δέχεται και ο Χριστός.

"ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΔΕ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΟ ΑΥΤΟ ΝΑ ΛΕΓΕΤΕ ΠΑΝΤΟΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΑΣ ΣΧΙΣΜΑΤΑ", 

μας νουθετεί Πατρικώς όλους τους Ορθοδόξους ο Άγιος Μάρκος Ευγενικός, ενώ εμείς επιθυμώντας να κάνουμε υπακοή, παρακαλούμε με την σειρά μας τον Άγιο Πατήρ της Εκκλησίας, να μας εξηγήσει με ποιο τρόπο γίνεται αυτό το οποίο μας παρακαλεί να κάνουμε, διότι στις ημέρες μας διάφοροι, Οικουμενιστές, Νεοεποχίτες, Νεοπατέρες, Νεοθεολόγοι, διδάσκουν κάτι φανταστικές, αντίχριστες θεωρίες του μυαλού τους περί του θέματος αυτού και όχι μόνο,με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε σε μια συνεχή απορία, έκπληξη και θαυμασμό!

Συνεχίζοντας ο Μέγας Διδάσκαλος της Εκκλησίας, και αναλύοντας με θαυμάσιο τρόπο το ποιοί φέρνουν σχίσματα στην Εκκλησία Του Χριστού, απαλλάσει όλους τους Χριστιανούς από κάθε αμφιβολία βάζοντας τα πράγματα στην σωστή τους θέση.

"ΚΑΙ ΝΑ ΦΥΛΑΓΕΤΕ ΩΣ ΚΑΛΗ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΜΕ ΣΙΓΟΥΡΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΟΠΑΡΑΔΟΤΗ ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ, ΧΩΡΙΣ ΤΙΠΟΤΕ ΝΑ ΠΡΟΣΘΕΤΕΤΕ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΑΦΑΙΡΕΙΤΕ. ΔΙΟΤΙ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΟΥΤΕ ΛΕΙΨΗ ΠΙΣΤΗ ΕΧΟΜΕ, ΟΥΤΕ ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟ ΣΥΝΟΔΟ ΚΑΙ ΟΡΟ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΚΑΤΙ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΕΙΜΑΣΤΕ ΥΙΟΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΠΟΥ ΔΙΕΛΑΜΨΑΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΑΥΤΕΣ.ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΑΥΧΗΜΑ ΜΑΣ, 

Η ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ,Η ΚΑΛΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΜΑΣ.

ΚΑΙ ΜΕ ΑΥΤΗΝ ΕΛΠΙΖΟΜΕ ΝΑ ΣΤΑΘΟΥΜΕ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΘΕΟ ΚΑΙ ΝΑ ΛΑΒΩΜΕ ΤΗΝ ΑΦΕΣΗ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΩΝ ΜΑΣ. ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ ΠΟΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΘΑ ΜΑΣ ΑΠΑΛΛΑΞΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΑ ΚΟΛΑΣΗ.

ΚΑΙ ΟΠΟΙΟΣ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΒΓΑΛΕΙ ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΑΛΛΗ ΝΕΟΤΕΡΗ" 

όπως δηλαδή ακριβώς κάνουν στις ημέρες μας οι Οικουμενιστές κατ’όνομα Επίσκοποι, της Ανορθόδοξης Αιρετικής Συνόδου της Κρήτης και της Εκκλησίας της Ελλάδος,

"ΚΑΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ, 

ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΘΕΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΣΒΗΣΘΕΙ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΜΝΗΜΗ.

ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΕΞΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ, ΟΥΤΕ ΒΑΣΙΛΕΥΣ, ΟΥΤΕ ΑΡΧΙΕΡΕΥΣ, ΟΥΤΕ ΨΕΥΔΟΣΥΝΟΔΟΣ, ΟΥΤΕΚΑΝΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ, ΔΙΟΤΙ ΜΟΝΟΝ Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΕΔΩΣΕ, Ο ΙΔΙΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ. 

«ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ» ΛΕΕΙ Ο ΘΕΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, «ΠΡΟΣΕΧΕΤΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΔΙΧΟΣΤΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΚΑΝΔΑΛΑ»",

όπως ακριβώς ομοίως κάνουν στις ημέρες μας οι Αιρετικοί Οικουμενιστές Επίσκοποι της Συνόδου της Κρήτης και της Εκκλησίας της,

"ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΔΑΧΗ ΠΟΥ ΕΣΕΙΣ ΜΑΘΑΤΕ, ΚΑΙ ΦΥΓΕΤΕ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ, ΔΙΟΤΙ ΑΥΤΟΙ ΔΕΝ ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ, ΑΛΛΑ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΙΛΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕ ΚΑΛΑ ΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΙΕΣ ΕΞΑΠΑΤΟΥΝ ΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΤΩΝ ΑΚΑΚΩΝ"ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΤΟ ΣΤΕΡΕΟ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΒΑΣΗ"

Εύχεστε και για εμένα

Μοναχός Μακάριος Κουτλουμουσιανός

Κάθισμα Αγίου Νικολάου 

http://opaidagogos.blogspot.gr

Φεύγετε αυτούς, αδελφοί, και την προς αυτούς κοινωνίαν. Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός

«Φεύγετε αυτούς, αδελφοί, και την προς αυτούς κοινωνίαν. 

Οι γαρ τοιούτοι ψευδαπόστολοι, εργάται δόλιοι, μετασχηματιζόμενοι εις αποστόλους Χριστού. 

Και ου θαυμαστόν. Αυτός γαρ ο σατανάς μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός. Ου γαρ ουν, ει και οι διάκονοι αυτού μετασχηματίζονται ως διάκονοι δικαιοσύνης, ων το τέλος έσται κατά τα έργα αυτών… 

Στήσετε, κρατούντες τας παραδόσεις, ας παρελάβατε, τας τε εγγράφους και αγράφους, ίνα μη τω των αθέσμων πλάνη συναπεχθέντες εκπέσητε του ιδίου στηριγμού».

Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός

ΣΥΝΑΞΗ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΡΗΤΩΝ

«ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ ΕΦΕΣΟΥ, Ο ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ» ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

    Ένας απλός, ταπεινός μοναχός, της Ιεράς Σκήτης της αγίας Άννας του Αγιωνύμου Όρους του Άθωνα, πριν πολλά χρόνια (1895), έγραφε σε βιβλίο του: «Από τη μελέτη διαφόρων θεμάτων της εκκλησιαστικής ιστορίας μας και τους αγώνες των Πατέρων της εκκλησίας θαυμάζοντες, την προσοχή μου τράβηξε, ιδιαίτερα, ο Ιερός Μάρκος Αρχιεπίσκοπος Εφέσου ο επικαλούμενος Ευγενικός, για τους αγώνες του υπέρ της Ορθοδοξίας και για τα παθήματά του στην σύνοδο της Φλωρεντίας. Πολλές φορές συγκινήθηκα με δάκρυα, για τα παθήματα αυτά» (Κάλλιστος Βλαστός).

   Επίσης στην Εκκλησιαστική ακολουθία του αγίου Μάρκου διαβάζουμε: «Τη 19η Ιανουαρίου μνήμην επιτελούμεν του εν Αγίοις πατρός ημών Μάρκου Αρχιεπισκόπου Εφέσου του Ευγενικού και της Ορθοδοξίας προμάχου και φύλακος.   Κρατεί μεν Άτλας μυθικώς ώμοις πόλον, κρατεί δε αληθώς, Μάρκος Ορθοδοξίαν. Το μείναι εντός Ορθοδοξίας όρων, Ανατολικοίς κλήρος εκ Μάρκου μόνου».

   Τα λόγια του μοναχού είναι η διαχρονική αναγνώριση εκ μέρους των Ορθοδόξων, της θεολογικής και αγωνιστικής προσφοράς του
αγίου. Μετά από την αναγνώριση της μακράς και πολύπαθης προσφοράς του, μετά από μια διαδρομή σκληρής και παρατεταμένης Εκκλησιαστικής πάλης, έρχεται ο έπαινος της Εκκλησίας, που εκφράζεται στις γραμμές και στις σελίδες της ακολουθίας του.

    Ο Άγιος Μάρκος ήταν, μόνος αυτός, ο αντίλογος στη σοφιστική θεολογία του Πάπα Ρώμης Ευγενίου Δ΄, όταν επιχειρήθηκε η ένωση της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας με τους παπικούς (1438-1440) στην ψευδοσύνοδο της Φερράρας – Φλωρεντίας στην Ιταλία.

    Η ιστορία αναφέρει: «Γινώσκων δε ο Πάπας Ευγένιος οπόσην ισχύν είχεν η του Εφέσου υπογραφή (στον όρο ενώσεως), ηρώτησε, τον όρον υπογράφων, ει υπέγραψεν ο Εφέσου, κα ακούσας ότι ουχ υπέγραψεν, έφη∙ Λοιπόν εποιήσαμεν ουδέν!»

   Αυτή είναι η δύναμη της Ορθόδοξης άμυνας ποιοτικά, όταν ποσοτικά η κρίσιμη ανθρώπινη μάζα ανατροπής μιας συνοδικής απόφασης ήταν μόνο ένας άνθρωπος! Στην κυριολεξία ανατράπηκε ο ανθρώπινος συσχετισμός δυνάμεων.

    Ο π. Φιλόθεος Ζερβάκος υπογραμμίζει: «Ο Άγιος Μάρκος εστάθη πιστός εις την Ορθόδοξον πίστην και τας Αποστολικάς και πατρικάς παραδόσεις και ανέτρεψε τα των Λατίνων σαθρά δόγματα».

   Στ’ αλήθεια, ποιο ήταν το ψυχολογικό – θεολογικό βάθος του μεγάλου Επισκόπου και Πατέρα της Εκκλησίας, Αγίου Μάρκου Ευγενικού, που φθάνει να υπερβαίνει ως άνθρωπος τα όρια της αυτοσυντήρησης, να αντιστέκεται πνευματικά στα πολιτικά κέντρα ελέγχου ολόκληρης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και να παρακάμπτει την επίσημη εκκλησιαστική ηγεσία, που είχε προσχωρήσει σε μια συνοδική αλλοίωση – προδοσία της Ορθοδοξίας;

    Όλοι πίστευαν (1423-1440), Εκκλησία και Πολιτεία, ότι έσχατος ιστορικός ρόλος της αυτοκρατορίας ήταν η θρησκευτική ένωση με τη Δύση, για να διατηρήσουν (Ανατολή και Δύση) τη θέση τους στην υπάρχουσα, τότε, εθνικοθρησκευτική διαίρεση των λαών.

    Περίπλοκες στην εποχή του Αγίου, οι κοινωνικές, πολιτικές και εκκλησιαστικές συνθήκες.

   Η πολιτική σκοπιμότητα και η προδοσία της επίσημης θεσμικής Ορθοδοξίας δεν λύγισαν την ορθόδοξη αυτοσυνειδησία του. Κινήθηκε στον πνευματικό άξονα: Ευαγγέλιο – Αποστολική διδασκαλία και Πατερική παράδοση. Να υπογραμμίσουμε, ως απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, ότι στην καρδιά του Αγίου υπήρχε η πραγματικότητα της Ορθοδοξίας, ως πίστη και ζωή. Πολλοί λίγοι, αναμφίβολα, ανυψώνονται στην μαρτυρική βίωση του Ευαγγελίου (Αποκ. 2, 10), όπως ο επίσκοπος Εφέσου Μάρκος ο Ευγενικός.

   Σήμερα, τηρουμένων των αναλογιών, οι αντικειμενικές πολιτικές και εκκλησιαστικές συνθήκες είναι ίδιες. Η πλειοψηφία των Ορθοδόξων στέκεται μουδιασμένα και δειλά, μπροστά στις πολιτικές και εκκλησιαστικές υποχωρήσεις.